Peygamberimiz orucunu nasıl açardı? Resul-i Ekrem Efendimiz (s.a.v.), ne ile oruç açmanın uygun olacağı konusuna açıklık getiriyor. Hadislerde hurma ile oruç açmak tavsiye edilmekle beraber hurma ile iftar etmek şart değildir, su veya bir başka içecekle de oruç açılabilir. Selman İbni amir (r. anh)'dan rivayet edildiğine göre Efendimiz Hz. Muhammed (s.a.v) şöyle buyurdu: “Biriniz orucunu açacağı zaman hurma ile açsın; çünkü hurma bereketlidir. Eğer hurma bulamazsa orucunu su ile açsın; çünkü su temizdir.” [Tirmizi, Zekat 26. Ayrıca bk. Ebu Davud, Savm 21; Nesai, Zekat 82; İbni Mace, Sıyam 25] Sahabeden Selman İbni amir ed-Dabbi (r. anh)'dan rivayet edildiğine göre Resul-i Ekrem Efendimiz (s.a.v) şöyle buyurdu: “Herhangi biriniz iftar etmek istediği zaman orucunu hurma ile açsın. Hurma bulamazsa, su ile iftar etsin. Su temizdir.” [Ebu Davud, Savm 21; Tirmizi, Zekat 26, Savm 10. Ayrıca bk. İbni Mace, Sıyam 25.] Enes (r. anh) dedi ki: “Allah Resulü (s.a.v) akşam namazından önce bir kaç taze hurma ile orucunu açardı. Taze hurma bulamazsa, kuru bir hurmayla iftar ederdi. Kuru hurma da bulamazsa, birkaç yudum su içerek iftar ederdi.” [Ebu Davud, Savm 21; Tirmizi, Savm 10] Hurma ile oruç açmak şart değildir Orucu neyle açmanın uygun olacağı hususuna açıklık getiren bu hadis-i şerifler Efendimiz Hz. Muhammed (s.a.v)'in sözlü tavsiyesini ve sonuncusu fiili sünnetini bizlere aktarmaktadır. Mevsimine göre var ise taze hurma, yoksa kuru hurma o da yoksa su ile oruç açılabilir. Riyazüs Salihin’de başka hadis-i şerifte görüldüğü gibi bunlardan farklı olarak çorba gibi sulu bir yiyecekle de iftar edilebilir. Hurma ile oruç açmak şart değildir. Sadece tavsiye edilmiştir. O da hurmanın bolca bulunduğu yöre ve ülkeler içindir. Gerçi günümüzde her şey ithal edilmektedir. Ancak halkın çoğu için ithal hurma pahalı gelebilir. Bu yüzden her aile için hurma bulundurmak mümkün olmaz. Bu takdirde, insanların yaşadığı her yerde ve yörede mutlaka bulunacak olan su ile iftar edilir. Nitekim birinci hadiste “Su temizdir” gerekçesi de zikredilmek suretiyle bizzat Resul-i Ekrem Efendimiz tarafından su ile iftar edilmesi tavsiye buyurulmuştur. Hurma için de bir rivayette “berekettir” gerekçesi yer almaktadır. Hurmanın, doğrudan kana karışan bir özelliğe sahip olması öncelikle onun tavsiye edilmesinin sebebi olabilir. Hurma ile iftar etmek şart değildir, su ya da bir başka içecekle de oruç açılabilir. Hurma veya su tercihlerini, kış mevsiminde hurma, yazın su şeklinde yorumlayanlar da olmuştur. Üçüncü hadiste, Resul-i Ekrem Efendimizin (s.a.v) akşam namazını kılmadan önce iftar ettiği bildirilmektedir. Bu durum, yukarıdan beri açıklamakta olduğumuz iftarda acele etme kuralını ortaya koymaktadır. Akşam namazını kılıp sonra iftar etmek gibi bir uygulama Allah Resulü'nün hem sözlü hem de fiili sünnetine uygun düşmemektedir. Önce hurma ya da su ile orucu açıp sonra namazı kılmak daha sonra da akşam yemeğini yemek en uygun olanıdır. İftardan sonra söylenecek söz, yapılacak dua: Nevevi merhum konu başlığına iftardan sonra yapılacak duayı da koymuş olmasına rağmen her nedense onunla ilgili herhangi bir hadis nakletmemiştir. Biz bu eksiği iki hadis mealini zikrederek tamamlamak istiyoruz. Ebu Davud’un rivayet ettiğine göre (Sıyam 22) İbni Ömer radıyallahu anh, Hz. Peygamber’in iftar ettikten sonra şöyle dediğini haber vermektedir: “Susuzluk gitti, damarlar serinledi ve inşallah sevap da gerçekleşti.” Yine aynı yerde Peygamber Efendimiz’in iftar ettiği zaman “Allahım! Sadece senin rızan için oruç tuttum ve senin verdiğin rızıkla orucumu açtım” dediği nakledilmektedir. Hadislerden Öğrendiklerimiz 1- Taze hurma, yoksa kuru hurma o da yoksa su ile iftar etmek sünnettir. 2- Akşam namazını, orucu açtıktan sonra kılmak uygun olur. 3- Resul-i Ekrem Efendimiz'in sözü ile fiili arasında daima tam bir uyum vardır. Ümmetine tavsiye ettiklerini bizzat kendisi yaşamıştır. 4- İftar edilince Cenab-ı Allah’a kısa ve özlü şekilde dua etmek sünnettir.
