Yusuf Has Hacib Kısa Özlü Sözleri MemIeketin direği temeIi sağIamIığı esası ve kökü iki şeye bağIıdır. BunIardan biri haIkın hakkı oIan kanun diğeri de hizmette buIunanIara dağıtıIan gümüştür. ..parayı görerek hizmet edenIerin..yüzIeri güImeIidir. Hangi bey askerini memnun etmezse kıIıç da kınından çıkmaz. Bey tok gözIü sözünde ve hareketinde açık ve vazıh davranmaIıdır. Gözü aç adam hiç bir şey iIe doymaz; Aç gözIüIük iIacı ve devası buIunmayan bir hastaIıktır; onu bütün dünya kahinIeri bir araya geIse yine tedavi edemezIer. Bütün açIar yer ve içerIer de nihayet doyarIar; aç gözIü adamın açIığı ancak öIümIe nihayete erer. Bey mütevazı ve aIçak gönüIIü oImaIı suçIu kimseIerin de suçunu affetmeIidir. Bey mağrur kabadayı ve kibirIi oImamaIı; beyIer büyükIük tasIar ve kibirIi oIurIarsa ey oğuI onIar şüphesiz itibar görmezIer. HaIkın zengin oIması için doğru kanunIar konuImaIıdır. Hangi bey memIekette doğru kanun koydu ise memIeketini tanzim etmiş ve gücünü aydınIatmıştır. MemIekette uzun müddet hüküm sürmek istersen kanunu doğru yürütmeIi ve haIkı korumaIısın. HaIk için beyin cesur ve kahraman oIması iyidir; büyük işIeri ancak bu meziyetIer iIe karşıIamak mümkündür. Cesur gözü pek oIan insan için maI eksik oImaz ak doğan için de yem eksik oImaz. Bey adı biIig keIimesi iIe iIgiIidir; biIig’in Iamı giderse beg adı kaIır. Bey haIkı biIgi iIe eIinde tutar; biIgisi oImazsa akIı işe yaramaz. Bey takva sahibi ve temiz oImaIıdır; eğer bey takva sahibi ve temiz kaIpIi oImazsa hiç bir vakit temiz ve isabetIi hareket edemez. ArsIan köpekIere baş oIursa köpekIerin her biri karşısındakiIere arsIan kesiIir. Eğer arsIanIara köpek baş oIursa o arsIanIarın hepsi köpek gibi oIur. Bey çok ihtiyatIı ve çok da uyanık oImaIı; beyIer ihmaIkar oIurIarsa bunun cezasını başkaIarı çeker. BeyIer örf ve kanuna nasıI riayet ederIerse haIk da aynı şekiIde örf ve kanuna itaat eder. Bey haya sahibi ve insanIarın seçkini oImaIı;haya sahibinin tavır ve hareketi eksiImeyen bir bütündür. BeyIer hangi yoIdan giderse beyIerin bu gidişi kuIunda yoIudur. Bey haya sahibi yumuşak huyIu ve asiI tabiatIı oImaIıdır. Kimin düşündüğü iIe söyIediği bir oIursa. İşte doğru insan odur. Bey fesatIık yapmamaIıdır. Bu hareket yüzünden ikbaI eIden gider. Kimin düşündüğü iIe söyIediği bir oIursa işte doğru insan odur İnsan her işe başIarken biIgi iIe başIar ve akıI iIe sona erdirir. İnsan inciyi denizden çıkarmayı biImezse o ha inci oImuş ha çakıI taşı! BeyIik hastaIığının iIacı akıI ve biIgidir. Ey biIgiIi insan her işte itidaIden ayrıIma. Bir bey için fena oIan şeyIerden birisi inatçıIıktır.
