Yeminin hükmü nedir?

Konusu 'Dini bilgiler' forumundadır ve Beyza tarafından 13 Kasım 2013 başlatılmıştır.

  1. Beyza

    Beyza Moderatör

    Yalan yere yemin etmenin hükmü?

    Yemin daha çok Allah'in isimleri veya zâtî sifatlarindan birisi anilarak yapilan kasem için kullanilir. Talâka veya köle âzadina bagli olanlarin yemin olup almadigi tartismalidir (Kasânî Bedâiu's-SanâiIII 2).
    Kasem ve hilf kelimeleri arasinda nüanslar olmakla birlikte "yemin" ile es anlamli olarak kullanilmaktadirlar (Kâsânî a.yer; Lisânu'l Arab XIII 462). Türkçe'de bazan yemin yerine "and içmek" tabirinin kullanildigi görülmektedir.
    Bu mefhumun kelimenin anlami ile irtibati; yeminin söze güç kuvvet katmasi ve yeminlesenlerin sag ellerini birbirlerine vurmalaridir (Mevsilî el-ihtiyâr IV 45).
    Yemin akitlerde ve husûmetlerde sözü te'kid için mesrudur. Mesrûtiyeti Kur'ân-i Kerîm ve Sünnetle sabittir. Kur'ân'in bir çok sûresi degisik cisimler üzerine yapilan yeminlerle baslar. Tin sems Fecr sûreleri bu kabildendir. Bakara sûresinin 225. ve Mâide sûresinin 89. âyetinde Allah Teâlâ'nin yemin-i lagv sebebiyle kullarini mülahaza etmeyecegi bildirilmektedir. Yine Mâide sûresinin 89. âyetinde sorumluluk getiren yeminin mûn'akide yemini oldugu ifade edilmekte yeminlere riayet emedilmekte ve yeminini bozanlarin nasil keffaret ödeyecekleri beyan edilmektedir. Bunlarin yanisira; Nahl (16) 38 92 94; Âlu imran (3) 77; Mâide (5) 53 108; En'am (6) 109; Tevbe (9) 1213; Nur (24) 53; Fatir (35) 42; Mücâdele (58) 16; Münafikûn (63) 2; âyetleri de yeminin mesrûtiyetinin Kur'ân'dan delilleridir.
    Hz. Peygamber bir hadisinde ümmetine babalar ve putlar adina yemin etmemelerini yemin edeceklerse Allah adina yemin etmelerini ya da hiç yemin etmemelerini emretmistir (Ahmed b. Hanbel Müsned II 7; Tirmizî Nuzur 8).
    Rasûlüllah bizzat kendisi de yemin etmistir. Onun yemin ederken en çok kullandigi tabirlerden birisi: "Nefsime veya Muhammed'in nefsine sahip olana yemin ederim ki. "dir (Örnek olarak bkz. ibn Mâce Keffaret 1; Ahmed b. Hanbel a.g.e. IV 16).
    Yemin Çesitleri
    Yeminler önce Allah adina edilenler ve Allah'tan baskasi adina edilenler olmak üzere ikiye ayrilirlar. Allah adina edilen yeminler de kendi aralarinda taksime tabidirler.
    Allah adina edilen yeminler:
    Kasem suretiyle Allah adina yeminler "Allah" ya da "izzet celal azamet" gibi zati sifatlarinin basina "ba va ta" harflerinin birisini getirmek suretiyle yapilir (Mevsilî a.g.e. IV 49 50; sirbinî Mugni'l-Muhtaç IV 320 312). Müslümanlar arasinda en çok kullanilan yemin yafizlari: "Vallâhi billâhi ve tallâhi" sözcükleridir.
    Allah'in isim ve zatî sifatlarinin disinda hiçbir seye yemin edilmez. Hanefilere göre Nebi Kur'ân Kâbe gibi Müslümanlarca kutsal olan varliklar adina da yemin edilmesi caiz degildir (Kâsânî a.g.e. III 5-10; Merginânî el-Hidâye" II 72; Mevsili; IV 51).
    imam sâfiî imam Mâlik ve imam Ahmed b. Hanbel'e göre Kur'ân Kur'ân âyetleri ve Mushaf adina edilen yeminler mûteberdir. Bozulmasi halinde keffareti gerektirir (ibn Kudâme el-Mugnî XI194195). Hanbelîlere göre Kâbe ve diger yaratiklar adina yemin etmek caiz degilse de Peygamber adina yemin etmek caizdir. Bozulmasi keffareti gerektirir (ibn Kudâme a.g.e. XI 210).
    Yeminin mûteber olmasi için mutlaka arapça olmasi sart degildir. Diger dillerle de yemin edilebilir. Kaynaklar farsça bazi tabirlerle yemin edilebilecegine isaret etmislerdir (bkz. Merginânî a.g.e. II 74; Fetâve'l-Kâdihan II 7; el-Fetâve'l-Hindîye II 57).
    Buna göre Türkçe'de kullanilan "yemin ederim kasem ederim and içerim" gibi sözler de yemin sayilir. Ancak "mukaddesâtim adina serefim üzerine and içerim" gibi sözlerin yemin olmamasi gerekir. Çünkü Allah'in adi veya sifatlari adina yapilmamistir. Merginânî hangi sözlerle yemin edip edilemeyeceginin örfe bagli oldugunu söylemektedir (Merginânî a.g.e. a.y.) Bu sözcükler bugün ülkemizde bazi ortamlarda yemin için mâruf hale gelmislerse de yaygin bir örf saymak mümkün degildir.
    Bunlarin disinda kisinin mübah olan bir seyi kendisine haram kilmasi veya birseyi yaptigi ya da yapmadigi takdirde yahudi hristiyan vs. olacagini yemin kasdiyla söylemesi de bir yemindir (Merginânî a.g.e. II 74; Mevsilî a.g.e. IV 52 53).
    imam sâfiî imam Mâlik ve Ahmed b. Hanbel'den nakledilen bir görüse göre bu tür sözler yemin sayilmaz dolayisiyla bozulmasi durumunda keffaret gerekmez (ibn Kudâme ag.e. XI 199 200; sirbinî Mugni'l-Muhtâc IV 324; Vehbe ez-Zühaylî el-Fikhu'l-islâmî ve Edilletühû III 344).