Yakub Çerhi Hazretlerinin sözleri “Yol ikidir. Bazıları riyazet ve mücahedede bulunurlar. Bunun neticesini taleb ederler ve maksatlarına nail olurlar. Bazıları da ihsan ehlidir, Hakk’ın lûtf u kereminden başkasını görmezler. Taat ve mücahedelerini O’nun lûtfu olarak bilirler. Amellerinin hesabını yapmayıp taat üzere devam ederler. (Amellerine güvenme) düşüncesini terk etmekle birlikte amelde sebat üzere olan bu topluluk, maksûda daha çabuk ulaşır.” (Çerhî, Risale-i Ünsiyye [Ney-Name içinde], s. 117.) “Salik, her nefesinin huzurla mı yoksa gafletle mi geçtiğini murakabe etmelidir.” (Reşahat, s. 74.) “Salik ne vakit kendinde bir kabz, fütûr, vesvese ve endişe olduğunu fark etse, hemen hal ve hareketlerini gözden geçirmelidir. Kendisinden şer’-i şerîfe muhalif, rıza-yı ilahîye muğayir bir şey zuhûr etmiş mi diye nefsini muhasebe etmelidir. Eğer böyle bir şey vakî olmuşsa, ne kadar küçük olursa olsun, derhal onu büyük bir ihtimamla düzelterek istiğfar etmelidir.” (Enîsü’t-Talibîn, s. 185.) “Aşkı; Arap, Acem, Türk, Hint fesahat ve belagatiyle, yani lafızla açıklamak mümkün değildir… Bu sebeple Hak dostları, bazı hakîkat sırlarını, ehil olmayanlar anlamasınlar diye kendi aralarında husûsî bir dille ifade ederler… Nitekim bülbül, gülü gördüğünde nağmesiyle binlerce destan okur, lakin kış geldiğinde diken bahçesinde nağmeden kesilir… Bülbülün hakîkat nağmeleri, gülün yanında ortaya çıkar. Gül olmadan bülbül şakımaz.”(Bkz. Çerhî, Ney-Name, s. 29-30.) [Yani Allah dostları, cahillerin yanında hikmet dolu bir kitap gibi sükût ederler.] “Büyüklerden biri şöyle der: «İlahî! Evliyana yaptığın ne büyük bir ikramdır. Onları bulanlar Sen’i tanır, onları tanıyanlar Sen’i bulur. Onlara gönül bağlayanlar, isyankar ve merdûd olmazlar».” (Çerhî, Ney-Name, s. 31.) “Mutasavvıflara göre ölüm, Hak’ta fanî olmaktır. Böyle bir insan ölümsüzlüğe vasıl olur.” (Çerhî, Ney-Name, s. 31.) “Hak Teala, Yüce Zat’ını arzulayan herkesin bu isteğini artırır.” (Çerhî, Ney-Name, s. 41.) “Birçok alim, Allah dostlarının sohbetinden uzak kalıyor. Bu sebeple de ibadetleri kusurlu oluyor.” (Çerhî, Ney-Name, s. 69.) [Yani alimlerin de feyz alarak takva sahibi olabilmeleri için manevî sohbetlere devam etmeleri zarurîdir.]” “Velayet mertebesine ulaşmanın delîli, zahirî ve batınî bakımdan Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem- Efendimiz’e tam manasıyla tabî olmaktır. O’na tabî olma saadetinden yüz çevirenler ise ebedî bedbahtlığa dûçar olmuşlardır. (Çerhî, Risale-i Ünsiyye [Ney-Name içinde], s. 91.) Velayet mertebesine ulaşmak isteyen kimsenin, Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem- Efendimiz’e muhabbetle tabî olmaktan başka çaresi yoktur.” (Çerhî, Risale-i Ünsiyye [Ney-Name içinde], s. 91.) “Peygamberler ve evliyaullah geceleri ihya etmek için uyanık kalırlardı. Siz de bu yola muhabbetinizi artırarak uyanık kalınız ki bu haliniz Hakk’ın rahmetine vesîle olsun!” (Çerhî, Risale-i Ünsiyye [Ney-Name içinde], s. 110.) “İbadet; kalbin marifetle (Cenab-ı Hakk’ı kalben tanıyabilmekle), rûhun müşahedeyle (devamlı ilahî kameranın altında olduğunun idrakiyle), nefsin hizmetle (Halık’ın nazarıyla mahlûkata bakıp onların ihtiyaçlarını gidermekle), lisanın da Allah’ı zikretmekle (zikrin kalbe inip amellere dönüşmesiyle) meşgul olmasıdır.” (Çerhî, Tefsîr, vr. 5a.) [Velhasıl ibadet; insanın, zahiri ve batınıyla her an Allah Teala ile beraber olmasıdır.]
