Türk İslam Sanatları Nelerdir? Hayatımız boyunca pek çok yerde karşımıza çıkan ve herkesin kendince bir anlam yüklediği sanat, insanların ve toplumların tarih boyunca kullandıkları en etkili iletişim araçlarından biridir; hislerin paylaşılması yanında inançların aktarılmasını, kültürlerin yayılmasını sağlayan, yönetimlerin gücünü pekiştiren kalıcı ve sürekli bir olgudur. Geleceğe kendinden bir iz bırakmanın en güzel yolunun sanat eserleri olduğunu gören her medeniyet kudretini simgelemek, kalıcı olmak, kültürünü, inancını, duygularını ve değerlerini aktarmak için sanat eserleri üretmiştir. Tarih boyunca dikili anıtlardan, ihtişamlı mimari formlardan küçük kullanım eşyalarına kadar çok değişik biçimlerde üretilen eserler, farklı toplumları tanımada en değerli belgesel kaynaklardır. Eski medeniyetler asırlar önce fiilen yok olup tarihte kalsalar da ortaya koydukları özgün sanat eserleri sayesinde hala yaşamaktadırlar. Çeşitli medeniyetlerin katkısıyla binlerce yıldır kullanılagelen estetik anlayışların, normların geliştiği sanat ortamını biçimlendiren ve yönlendiren büyük ölçüde inanç ve düşünce sistemleri olmuştur. Âbidevî değerdeki tarihî eserlerin çoğu bir mâbed veya bir anıt mezardır, yapılan resimler, heykeller hep inanç sistemiyle alâkalı simgesel özellikler taşır. Sanat ve estetik dünyasına en büyük katkıyı sağlayan unsurlardan biri de İslâm medeniyeti olmuştur. İslâm; doğuşundan sonra mucizevî bir hızla çok geniş bir coğrafyaya yayılmasıyla, girdiği bütün toplumlarda kurduğu güçlü etkileşimle, getirdiği aşkın değerleri ve hayatı biçimlendiren ilkeleri ile her alanda olduğu gibi sanat alanında da muhteşem bir devrim gerçekleştirmiştir. İslâm’ı kabul eden her coğrafya, her toplum mutlaka gelişmiş bir medeniyet çevresine girmiş ve her alanda bulunduğu durumdan çok daha ileri bir yaşam tarzına kavuşmuştur. Dolayısıyla İslâm’ın toplumlara ilk kazandırdığı, yüksek bir medeniyet seviyesi olmuştur. Tüm dünyayı etkileyen ve evrensel bir mesaj olmasıyla zamanları ve mekânları aşarak gelişen güçlü ve köklü bir olgu olan İslâm’ın sanatı, aynı ruh birliği içerisinde fakat farklı biçim ve renklerle yapılmış uygulamalar olarak değerlendirilebilir. İslâm temel düsturları verir, buna aykırı düşmediği sürece hayatın içinde varolan kültürel özellikler, gelenekler, âdetler, zevkler sanatı farklı biçimlendirir. Bu esneklik ve serbesti içinde bir yandan İslâmî unsurları temel alan, diğer yandan yerel gelenekler ve farklı kültürlere açık bir sanat anlayışıyla inanılmaz bir çeşitlilik gelişir. İslâm sanatındaki çeşitlilik, temeli İslâm inancı olan ana kaynaktan beslenerek gidebildiği kadar uzaklara uzanan ve kaynağı unutmadığı sürece hiçbir sınırı olmayan ırmaklara benzer.Türk İslam Sanatları Nelerdir? Türkler Müslümanlık öncesi birikimleri, kültürleri ve özgün gelişmiş sanat anlayışını Müslümanlıkla birleştirerek gerek teknik, gerek ifade itibariyle üstün seviyede ve bütün dünya sanatları arasında saygın bir mevki işgal eden, estetik değeri yüksek muhteşem sanat eserleri ortaya koymuşlardır. Dolayısıyla Türk sanatı İslâmiyet’ten etkilendiği kadar, eğitimde, kurumlaşmada, siyasî ve askerî yapılanmada, mimarî yapılarda, süsleme ve resim sanatında yeteneklerini bu medeniyet içinde geliştirerek birçok yönden İslâm medeniyetini etkilemiş ve Türk sanatı bu medeniyet çerçevesinin en önemli unsurlarından biri olmuştur. Türk İslam Sanatları Nelerdir? Türk-İslâm sanatında genel olarak mimari, yazma kitap sanatları, edebiyat, müzik ve süsleme sanatları öne çıkar. Batıda yazı (hat sanatı anlamında) bir sanat yapılmıştır. dalı olarak gelişmediğinden yazı ve yazma kitap sanatları bu sınıflandırmalarda yer almaz; ama Türk sanatında şahane hatları, tezhipleri, ciltleri, resimleri ile yazma kitap sanatları başlı başına muhteşem bir gelişme göstermiştir. Başta hat sanatı olmak üzere, tezhip sanatı, resim sanatı, cilt sanatı, ebru sanatı yazma kitap sanatları içinde yer alır. Yazısını, süslemesini, cildini ayrı ayrı usta sanatçıların yaptığı yazma eserler şahsî birer ürün olmayıp bir ekip çalışmasıyla ortaya çıkan kolektif çalışmaların ürünü olmuştur. Bilinçli bir tercihle figüratif unsurlardan uzak duran Türk-İslâm sanatında kitap sanatları çerçevesinde mükemmel resimler yapılmıştır. Türk İslam Sanatları Nelerdir? Kadîm medeniyetlerin süregelen bir anlayışı olarak Osmanlı döneminde de sanata ve sanatçıya büyük önem veren yöneticiler, saray bünyesinde bir nakışhane kurmuşlardır. Nakışhanede bir yandan yöneticiler için birbirinden değerli eşsiz sanat eserleri üretilirken diğer yandan mimari, cam, deri, ahşap, dokuma, kitap, kumaş, silah, mücevher, halı, çini, maden gibi farklı sanat dallarındaki ürünler için kompozisyonlar hazırlanmıştır. Nakışhanede tezhip yapan sanatçılar, özellikle baş nakkaş unvanı alarak nakışhaneyi yöneten ünlü üstatlar aynı zamanda usta tasarımcılardır. Sanatta zaman içinde görülen tüm ekoller, akımlar, üslûp değişiklikleri, yenileşmeler, bütün sanat kollarında görülen klasik süsleme motifleri ve kompozisyonlar, hep bu sanatçıların hayal gücünün ürünü olmuştur. Tüm kompozisyonların aynı merkezden tasarlanmış olması Türk sanatında inanılmaz bir üslup birliği oluşturmuştur. Mükemmel bir üslup birliği içinde gelişen süsleme sanatları Türk sanatında yazıların ve yapıların tamamlayıcısı olarak her dönemde büyük önem taşımıştır
