Tarım ürünlerinin zekatı nasıl hesaplanır? Allah Azze ve celle tarım ürünleri ile ilgili olarak şöyle demiştir: وَهُوَ الَّذِي أَنْشَأَ جَنَّاتٍ مَعْرُوشَاتٍ وَغَيْرَ مَعْرُوشَاتٍ وَالنَّخْلَ وَالزَّرْعَ مُخْتَلِفًا أُكُلُهُ وَالزَّيْتُونَ وَالرُّمَّانَ مُتَشَابِهًا وَغَيْرَ مُتَشَابِهٍ كُلُوا مِنْ ثَمَرِهِ إِذَا أَثْمَرَ وَآتُوا حَقَّهُ يَوْمَ حَصَادِهِ وَلَا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ “Çardaklı, çardaksız bahçeleri, yemesi farklı hurmaları ve ekinleri, birbirine benzeyen ve benzemeyen zeytinleri ve narları var eden O’dur. Bunlar ürün verince ürünlerinden yiyin. Hasat gününde de hakkını verin. Savurganlık yapmayın. O, savurganları sevmez.” (En’am, 6/141) Mekke’de inen bu ayette verilmesi emredilen “hak”, tarım ürünlerinden hasat günü alınan sadakadır. Hasadın tamamını vermiş olmak için onda birini vermek yeterli olduğu için bu ürünlerden alınan sadakaya, “onda bir” manasına gelen “öşür” adı verilir. Üretimde ilave harcama yapılırsa bu oran yirmiden bire düşer ve zararı göze alınarak yapılan harcamalar ürünü artıracağından bu indirim, teşvik mahiyetindedir. Allah Resulünün (s.a.v) şöyle dediği rivayet edilmiştir: فِيمَا سَقَتِ الْأَنْهَارُ، وَالْغَيْمُ الْعُشُورُ، وَفِيمَا سُقِيَ بِالسَّانِيَةِ نِصْفُ الْعُشْرِ “Nehir ve yağmur sularıyla sulanandan onda bir (öşür), hayvanla sulanandan yirmide bir (nısf’ul-öşr) alınır.” (Müslim, Zekat, 7 (981) Hasat günü yapılan ödeme tarlada olacağı için depolama ve taşıma masrafları olmaz ve o mal, esnaf tarafından satın alındığı andan itibaren ticaret malına dönüşür.
