Murat l, Hüdavendigâr MURAT | 3.Türk padişahı (1360-Haziran 1389) Lakabı: Hüdavendigâr Doğumu: 1326, Bursa Babası: Orhan Gazi Annesi: Nilüfer Hatun Padişah olan çocukları: Bayezit | Ölümü: Haziran 1389, Kosova Gömüldüğü yer: Hüdavendigâr türbesi, Çekirge, Bursa Sadrazamları: Sinanettin Yusuf Paşa (1360-1368) Çandarlı Hayrettin Kara Halil Paşa (1368-1387) Çandarlı Ali paşa (1387-1389) Türk padişahı (Bursa 1326-Kosova 1 389). Orhan Bey’in dördüncü oğlu olan, Bursa sancakbeyliğine getirilip, ağabeyi Süleyman Paşa’nın Rumeli seferine katılan (1 356-1 357) ve Süleyman Paşa ölünce ordunun yönetimini üstlenen, Orhan Bey ölünce, Bursa’da tahta çıkan (1360) Hüdavendigâr Murat |, iki erkek kardeşini öldürttükten sonra (kardeşlerini öldürten ilk Türk padişahıdır), Ankara’daki ahilerin ayaklanmasını bastırdı. Rumeli’ye geçip, Çorlu, Malkara, Keşan, lpsala, Lüleburgaz, Dedeağaç ve Dimetoka’yı ele geçirdikten sonra, Sazlıdere Savaşı'nda Bizans ve Bulgar kuvvetlerini yenilgiye uğratarak Edirne’ye girdi (1362) ve bir süre sonra başkenti Edirne'ye taşıdı. Lala Şahin Paşa’nın Filibe’yi, Evrenos Bey’in Gümülcine'yi ele geçirmelerinden sonra, kazaskerliğe getirmiş olduğu Çandarlı Kara Halil Paşa’ya Yeniçeri ocağını kurdurup, Bizans devletini bir antlaşmayla koruma altına aldı (1 363). Papa Urbanus V, Bulgar kralı Uroş V ve Macar kralı Layoş’un oluşturdukları, Eflak voyvodası ile Bosna kralının da katıldıkları Haçlı ordusunu Edirne muhafızı Lala Şahin Paşa'nın Sırpsındığı’nda bozguna uğratmasının (1 364) ardından, Kızılağaç, Samokov, Aydon, Karinabad, Suzebol, Hayrabolu alındı (1367). Pınarhisar, Vize, Kırklareli’ni ele geçiren Murat l, Çandarlı Kara Halil paşayı sadrazamlığa getirip (1368), Sırp-Bulgar ordusunun Samuku Meydan Savaş'ında (1371), Makedonya beylikleriyle Sırp despotunun birleşik ordusunun da Çirmen'de (26 Eylül 1371) bozguna uğratılmasından sonra, Batı Trakya ve Makedonya'nın bir bölümünü fethetti ve Sırp despotu Lazar ile Bulgar kralına, yıllık vergi ödemeyi kabul ettirdi (1375). Bizanslılar Vize bölgesine saldırınca (1 375), Çatalburgaz ve inceğiz kalelerini alıp, bölgeye Türkleri yerleştirerek, Osmanlı yönetim ve ordu örgütünü kurdu. Anadolu'da Germiyanoğulları ve Hamitoğulları’yla dostluk kurarak topraklarını genişletip (1376), Akşehir, Yalvaç, Beyşehir, Seydişehir, Karaağaç, Eğridir, vb. kentleri Hamitoğlu Kemalettin Hüseyin Bey’den satın aldı(1381). Sofya (1382), Niş, Manastır ve Ohri’nin (1385) ele geçirilmesinden sonra, Arnavutlar Vinsa ırmağı kıyısında yenilgiye uğratıldı (1385). O sırada, Bizans şehzadesi Andronikos ile anlaşan şehzade Savcı Bey'in ayaklanması üstüne, geri dönen Murat | ayaklanmayı bastırıp, tutsak aldığı oğlu Savcı Bey’i gözlerine mil çektirdikten sonra öldürttü. Saldırıya geçen Karamanoğulları ordusunu Konya ovasında bozguna uğratıp (oğlu Bayezit’e bu savaşta ”Yıldırım” lakabı takıldı), Konya’yı kuşatarak ele geçirdi (1386). Konya kuşatmasıyla uğraştığı sırada, Bosna kralı Yuntoğlu Tvartko, Sırp despotu Lazar, Arnavut beyi Georgiy Kastriyota, Hırvat kralı, Bulgar kralı ve Dobruca hakiminin oluşturdukları ordunun Lala Şahin Paşa komutasındaki akıncıları Plocenik’te yenmesi üstüne, Çandarlı Ali Paşa’ yı 30 000 kişilik bir orduyla Bulgaristan’ a gönderdi(1388). AII Paşa nın, Provadi, ŞumniveTırnova’ yı alıp, Şişman İvan’ı Niğbolu kalesinde kuşatarak teslim almasına karşın, Haçlı ittifakının dağılmaması ve Sırp kralı Lazar’ın komutası altında birleşmeleri üstüne, Aydın, Kütahya ve Karesi beyliklerinin kuwetlerini de yanına alıp, Rumeli’ye geçerek, Tatar beyi Sarac, Köstendil beyi Konstantin, Sırp beylerinden Dragaş ve Vukaşinoğlu Mijatoviç’in de ordusuna katılmalarından sonra, Haçlı ordusunu Kosova Meydan Savaşı'nda bozguna uğrattı (Haziran 1389); ama savaş alanını denetlediği sırada, Miloş Kapiloviç adlı bir Sırp soylusu tarafından hançerlenerek şehit düştü. Cenazesi Bursa'ya getirilerek, Çekirge’deki türbesine gömüldü.
