Önemli Riya Nedir? Hakkında Ayetler Ve Hadisler

Riya Nedir? Hakkında Ayetler Ve Hadisler

Riya, Allah (c.c.) için yapılması gereken amel ve ibadeti kullara gösteriş olsun diye yapma anlamına gelen ahlaki terimdir. Saygınlık kazanma, çıkar sağlama gibi dünyevî amaçlarla kendisinde üstün özellikler bulunduğuna başkalarını inandıracak tarzda davranmaktır.

Riya, amelde ihlası terk etmektir. Cenab-ı Allah’a (c.c.) itaat eder görünerek kulların takdirini kazanmayı istemektir. İbadetlerini, diğer ahlaki tutum ve davranışlarını, Yüce Allah’ın (c.c.) emrini yerine getirmek maksadıyla değil insanlara gösteriş olsun diye yapmaktır.

Riya Hakkında Ayetler
Mâ’ûn suresi, 4-7. ayette Yazıklar olsun o namaz kılanlara ki, onlar namazlarını ciddiye almazlar. Onlar gösteriş yapanlardır; hayra da mâni olurlar.”

Kur’an-ı Kerim’de Bakara suresi, 264. ayette “Ey iman edenler! Allah’a ve ahiret gününe inanmadığı halde insanlara gösteriş olsun diye malını harcayan kimse gibi, sadakalarınızı başa kakmak ve gönül kırmak suretiyle boşa çıkarmayın. Böylesinin durumu, üzerinde biraz toprak bulunan ve maruz kaldığı şiddetli yağmurun kendisini çıplak bıraktığı bir kayanın durumu gibidir. Onlar kazandıklarından hiçbir şey elde edemezler...”

Ayetin Açıklaması
Ayeti ile böyle davrananların yaptıklarının Yüce Allah (c.c.) katında bir değeri olmadığı ifade edilmiştir. Bir başka ayet-i kerimede ise ibadet niyeti taşımadan, Allah’ın (c.c.) rızasını gözetmeden sadece gösteriş olsun diye ibadet edenlerden şöyle bahsedilmektedir:

Nisâ suresi, 142. ayette “Münafıklar, Allah’ı aldatmaya çalışırlar. Allah da onların bu çabalarını başlarına geçirir. Onlar, namaza kalktıkları zaman tembel tembel kalkarlar, insanlara gösteriş yaparlar ve Allah’ı pek az anarlar.”

Amellerde esas olan gizliliktir, çünkü gizlilik ihlaslı olmayı ve riyadan kurtulmayı sağlar. Ancak amelleri açıktan yapmanın sakıncasının bulunmadığı, hatta faydalı olduğu durumlar da vardır.

Nitekim Kur’an-ı Kerim’de Bakara suresi, 271. ayette. “Sadakaları âşikâre olarak verirseniz bu ne güzel! Eğer yoksullara gizlice verirseniz bu sizin için daha hayırlıdır…” buyurulmuştur.

Riya İle İlgili Hadisler
Peygamber Efendimiz buyuruyor ki: “Münafığın üç belirgin özelliği vardır: Yalan söyler, emanete hıyanet eder ve sözünde durmaz.” (Buhârî, İman, 24.)

Hz. Muhammed (s.a.v.), riyayı “küçük şirk” olarak nitelemiş 48, ibadet ve hayırlarıyla şöhret peşinde olanların Allah (c.c.) tarafından riyakârlıklarının açığa vurulacağını bildirmiştir.
( İbn Mâce, Zühd, 21.) ( bk. Ahmed b. Hanbel, Müsned, C V, s. 270; Buhârî, Rikâk, 36,
Ahkâm, 9; Müslim, Zühd, 47, 48.)

Allah (c.c.) kıyamet gününde samimi insanlara amellerinin karşılığını verirken gösteriş için ibadet ve hayır yapanlara “Ey riyakârlar! Dünyada amellerinizi gösteriş olsun diye kimin için yaptıysanız gidin onu arayın, bakalım bulabilecek misiniz?” şeklinde hitap ederek onları huzurundan kovacaktır. ( Ahmed b. Hanbel, Müsned, C V, 428, 429.)