Pierre de Fermat Kimdir? Pierre de Fermat, asıl mesleği hukuk olan amatör bir matematikçidir. Otuzlu yaşlarına girerken Toulouse yüksek mahkemesinde hakim olmuştur. Uzun davalarda sıkıldıkça gömleğinin kollarında matematik problemleri çözdüğü söylenir. Okuduğu kitapları da rahat bırakmaz, fikirlerini sayfaların kenarlarındaki boşluğa yazarmış. Nitekim Pierre de Fermat öldüğünde oğlu babasının gömleklerini temizleyiciden toplayıp üzerlerinde yeni bir matematik buluşu var mı diye bakmış olabilir. Oğlunun matematik dünyasına katkısı babasının okuduğu Arithematica’nın Bachet çevirisini, sayfa kenarlarındaki notları da ekleyerek babasının ölümünden sonra 1670 yılında yayımlamasıdır. Bu yeni baskıdan öğreniyoruz ki Pierre de Fermat 1637 yılında, dik üçgenlerin kenarları arasındaki ilişkinin anlatıldığı sayfayı okuduktan sonra “bunu pekâlâ anladım, şimdi öbür sayfaya geçeyim” demek yerine “Neden bu adam kenarların karelerini alıp duruyor? Küplerini, dördüncü kuvvetlerini hatta daha yüksek kuvvetlerini alsa kıyamet mi kopar?” diye düşünmüş olmalı ki sayfanın kenarına “Bir küpü iki küpe, bir dördüncü kuvveti iki dördüncü kuvvete ya da genel olarak ikiden büyük herhangi bir kuvveti aynı dereceden ikiye bölmek mümkün değildir. Bunun için harika bir ispat buldum, ama … ” der ve şu tarihi notu düşer: “Hanc marginis exiguitas non caperet.” Yani “sayfanın kenarındaki boşluk yetersiz”. Ah biz ne çektik ve hâlâ çekiyoruz o boşluğun küçüklüğünden! Oysa papirüs formatından kitap formatına geçilmeye başlandığında sayfaların kenarlarında cömertçe boşluk bırakma geleneği de başlamıştı. Bir papirüs okuyucusunun okudukları hakkında yapacağı bilimsel yorumları başka bir papirüse yazmak zorunda olması ve sonra bu papirüsleri eşleştirme sorunu, kitap formatında sayfa kenarlarında boşluk bırakılarak kendiliğinden çözülecekti. Ama Fermat’ın ispatının ne kadar yer tutacağını önceden kim ve nasıl bilebilirdi ki! Pierre de Fermat’nın sayfa kenarına küçük bir not olarak iliştirdiği ve insanları yüzlerce yıl uğraştıracak iddia şudur. Eğer n ikiden büyük bir tam sayıysa: xn + yn = zn denklemini sağlayacak, sıfırdan büyük x, y ve z tam sayıları bulunamaz.
