Ölülerin arkasından konuşmak caiz mi

Ölülerin arkasından konuşmak caiz mi

ölülerin ardından kötü konuşmak caiz değildir. Hz. Aişe validemizden rivayet edilen bir hadisi şerifde Peygamberimiz (sav) "Bir arkadaşınız öldüğü zamanonu bırakın, onu gıybet edip ayıplamayın." buyurmuştur.(Ebu Davud, Sünen, Edeb, 49, c. IV, s. 275)

Abdullah b. ömer'den rivayet edilen bir hadiste de "ölülerinizin iyiliklerini, güzelliklerini anın ve kötülüklerini sarfı nazar edin." buyurmuştur. (Tirmizi, Sünen, Cenaiz, 33, c. II, s. 215; Ebu Davud, Sünen, Edeb, 49, c. IV, s. 275.)

Buna göre ölüde görülen iyi ameller söylenebilirse de kötü halleri söylemek caiz değildir. Hz. Peygamberin kötülüklerinin zikredilmesini yasakladığı ölüler, kafir, münafık, günahları açıktan işleyen ve bi'dat ehli olmayan ölülerdir. Bu özellikleri taşıyan ölülerin kötülüklerini zikretmekte bir sakınca yoktur. çünkü bu ölülerin kötülükleri arkalarından anılınca müslümanlar bundan ibret alır ve kendilerini onların kötü akıbetinden korumak imkanı bulurlar.

Nitekim "ölülerinize sövmeyiniz." (Buhari, Cenaiz 96.) mealindeki hadis-i şerifte geçen "ölüler" kelimenin başında bulunan ve ahd için olan "el" takısı, kötülüklerinin sayılması yasaklanan ölülerin, her ölü olmayıp, belli ölüler olduğunu ortaya koyduğu gibi Tirmizi hadisinde geçen "ölüleriniz", terkibindeki "mevta-ölüler" kelimesinin "kum = siz" kelimesine izafe edilişi de bu ölülerin müslümanların ölüleri olduğunu ortaya koyar.

Cumhur ulemaya göre, bir fasıkın ölmeden önce tevbe etmiş olması ihtimali mevcut olduğundan fasık bile olsa hiçbir müslümanın ölümünden sonra kötülüklerini zikretmek caiz değildir.