Namazda harfleri yerli yerince çıkarmamakla namaz bozulur mu?

Namazda Kur’an’dan bir bölüm okumak farzdır. Bu farzın yerine getirilmiş olması için, Kur’an’ın doğru, usûlüne uygun olarak okunması gerekir. Okuyucunun sürçmesi ve yanılmasına zelletü’l-kari veya lahn denir. Namazdaki kıraatlerde sin ve sad gibi mahreç yakınlığı bulunan harflerde, harflerin tam mahrecinden çıkarılamaması durumunda namaz bozulmaz. Fakat alimlerin çoğunluğu “Allahü ehad” yerine “Allahü ehat” demenin namazı bozacağı görüşünde oldukları için, İhlas sûresini okurken “Ehad” kelimesini “Ehat” gibi okumamaya dikkat etmek gerekir. Aynı zamanda mahreç yakınlığı olmamakla birlikte bazı harfler yaygın olarak karıştırıldığı için ayırt etme zorluğu bulunan bu çeşit harflerin birbiri yerine geçirilmesi durumunda birçok fakihe göre namaz bozulmaz. Mesela ( ض ) harfi yerine ( د ), ( ذ ) veya ( ظ ) harflerinin okunması böyledir. Çünkü bu durumlarda zaruret ve kaçınılması mümkün olmayan bir durum (umûm-ı belva) vardır. Fakat mahreçleri ayrı harfler birbiri yerine telaffuz edilir de mana değişirse namaz bozulur. Geriye dönüp doğru telaffuz edilirse namaz sahih olur (el-Fetava’l-Hindiyye, I, 87; İbn abidîn, Reddü’l-muhtar, II, 394-396). Şafiî mezhebine göre ise kişi öğrenmeye gücü ve imkanı olduğu halde namazda Fatiha suresindeki bir harfi başka bir harf ile değiştirirse kıraati sahih olmaz. Ancak hemen ardından doğrusunu okursa namazı sahih olur. Bu bağlamda örneğin Fatiha suresindeki “ولا الضالين” ifadesindeki ( ض ) harfinin mahrecini öğrenme imkan ve gücüne sahip olan kimse, bu harfin yerine ( ظ) harfini söylerse tercih edilen görüşe göre namazı bozulur. Ancak harfin doğru okunuşunu öğrenme imkanı ve gücü yoksa namazı bozulmaz. (Remlî, Nihayetu’l-Muhtac, I, 481) Fatiha sûresi dışındaki diğer sûre veya ayetlerdeki okuyuş ve mahreç hatalarının ise namaza herhangi bir etkisi olmaz. Şafiî cemaatin bulunduğu camilerde görev yapan imamların bu hususa dikkat etmeleri gerekir.