Biyografi Mütercim Asım Efendi Hayatı Ve Eserleri

Mütercim Asım

Mütercim Asım Türk dilcisi, şair ve yazardır. 1755 Gaziantep'te dünyaya geldi Şeriye Mahkemesi başkâtiplerinden Mehmet Cenani Efendi'nin oğludur. Mütercim Asım asıl ismi Ahmet Asım'dır. Gaziantep'in ünlü bilginlerinden ders aldı Mahkeme kâtipliği yapıp,Battalgazi'de Nuri Paşa'nın divan kâtipliğine getirlidi. Paşa'nın idam cezasına çarptırılması üstüne Kilis'e kaçıp ( 1789 ), İstanbul'a gelerek, Burhan-ı Katı adlı Farsca sözlük çevirisini ( 1791 - 1797 )III Selim'e sundu ve karşılığında bir ev ile müderrislik rütbesi verildi; üçyüz kuruş maaş bağlandı. Daha sonra vakanüvisliğe atanıp ( 1797 ), Kamus çevrisini tamamlayarak II Mahmut'a sunduktan sonra ( 1810 ), Süleymaniye müderisliğine getirildi ve Selanik kadılığı verildi.

Mütercim Asım, tarih yapıtları ve şiirlerde yazmış olmakla birlikte, özellikle yukarıda sözü edilen çevirileriyle ün salmıştır. ( " Mütercim " lakabı bundan kaynaklanır ). Her iki çeviride, yalnızca çevirmekle kalmayıp, başka yapıtlardan yaralanarak eklemeler yapmış, Arapça ve Farsça sözlüklere Türkçe karşılıklar bulamamışsa Gaziantep'de halk arasında kullanılan sözcükleri göstermiştir. Namık Kemal ve Ziya Paşa, yaratılmak istenen yeni düz yazı diline anlatımı örnek göstermiştir. Divan geleneğine uygun şiirlerine mecmualarda rastlanır.
1819 İstanbul'da vefat etmiştir

Başlıca Yapıtları

Burhan-ı Katı çevirisi Tebrizli Hüseyin Halet'in Fasrça'ya sözlüğü; çevirinin tam adı Tibyan-ı Nafi der Terceme-i Burhan-ı Kaatı'dır; ilk basımı 1799 ,

Kabus çevirisi Firuzabadi'nin Kabus ül- Muhit adlı Arapça'dan Arapça'ya sözlüğü; çevirinin tam adı el- Ukyanus ül- Basit fi tercemet il- Kamus ül- Mühit'tir; 3 cilt; ilk basım 1814- 1817 .
Türfe-i Asım Arapça- Türkçe manzum sözlük Bulak, 1838, Tarih 1791-1808 yıllarını kapsar; 2 cilt olarak basılmıştır.