Mezarların üzerine basmak caiz midir?

Kabrin üzerine oturmak veya ayak basmak veyahut da mezarlıklarda tuvalet ihtiyacını gidermek:

Ebu Hureyre’den -Allah ondan razı olsun- rivayet olunduğuna göre, Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem- şöyle buyurmuştur:

(( لَأَنْ يَجْلِسَ أَحَدُكُمْ عَلَى جَمْرَةٍ فَتُحْرِقَ ثِيَابَهُ فَتَخْلُصَ إِلَى جِلْدِهِ خَيْرٌ لَهُ مِنْ أَنْ يَجْلِسَ عَلَى قَبْرٍ.)) [رواه مسلم]

"Birinizin bir ateş parçası üzerine oturarak elbisesinin yanması ve ateşin derisine kadar ulaşması, onun için bir kabrin üzerine oturmasından daha hayırlıdır."[1]

Bazı insanların, ölülerini gömerlerken kabirlerin üzerlerine bastıklarını görürsün.Diğer ölülere saygı göstermeksizin yakındaki kabirlerin üzerinde dolaşırlar, bazen de aldırmadan ayakkabılarıyla üzerlerine basarlar.Bu davranışın ne kadar büyük günah olduğu konusunda Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem- şöyle buyurmuştur:

(( لَأَنْ أَمْشِيَ عَلَى جَمْرَةٍ أَوْ سَيْفٍ أَوْ أَخْصِفَ نَعْلِي بِرِجْلِي، أَحَبُّ إِلَيَّ مِنْ أَنْ أَمْشِيَ عَلَى قَبْرِ مُسْلِمٍ.)) [رواه ابن ماجه وصححه الألباني]

"Bir ateş parçasının veya kılıcın üzerinde yürümem ya da ayakkabılarımın ayaklarıma dikilmesi bana bir müslümanın kabri üzerinde yürümemden daha sevimlidir."[2]

Mezarlık arazisini işgal edip üzerinde işhanı veya konut inşaatı yapanların hali nice olur?!

Mezarlıklarda tuvalet ihtiyacını gidermek ve oraları pislemek ise, bazı ahlaksızların yaptığı bir iştir. Tuvalet ihtiyacı gelince bir mezarlığın duvar dibine yaklaşıp veya içeriye girip çirkin kokusu ve pisliği ile ölülere eziyet verir.

Oysa Nebi -sallallahu aleyhi ve sellem- bu konuda şöyle buyurmuştur:

(( ... وَمَا أُبَالِي أَوَسْطَ الْقُبُورِ قَضَيْتُ حَاجَتِي أَوْ وَسْطَ السُّوقِ.))

[رواه ابن ماجه وصححه الألباني]

"Tuvalet ihtiyacımı, kabirlerin arasında gidermem ile çarşı ortasında gidermem, benim için aynıdır."[3]

Yani mezarlıkta tuvalet ihtiyacını gidermenin çirkinliği, çarşı ve pazarda, insanların önünde avret yerini açıp tuvalet ihtiyacını gidermenin çirkinliği gibidir.

Pislikleri ve çöpleri bilerek -özellikle de duvarları yıkılmış ve terk edilmiş olan- mezarlıklara atanların bu tehditten payları vardır. Kabirleri ziyaret sırasında dînen uyulması gereken kurallardan birisi de, kabirler arasında yürümek istediğinde, insanın ayakkabılarını çıkarmasıdır.


[1] Müslim, 2/667.

[2] İbn-i Mace, 1/449, Bkz "Sahîhu’l-Cami’", hadis no: 5038.

[3]İbn-i Mace, 1/449, Bkz "Sahîhu’l-Cami’", hadis no: 5038.