MELEK: Allahü tealanın nûrdan yarattığı gözle görülmeyen masum (kötülüklerden korunmuş) varlıklar. Çokluk şekli, melaike'dir. Allahü teala Kur'an-ı kerîmde mealen buyurdu ki: Melekler Allah'ın sözünün önüne geçmezler. Hep O'nun emri ile hareket ederler. (Enbiya sûresi: 27) O'nun (Allahü tealanın) katındaki melekler, kendisine ibadet etmekten ne kibirlenirler ne de yorulurlar. Gece gündüz hep Allahü tealayı tesbîh ederler, usanmazlar. (Enbiya sûresi: 19,20) Bir kimse bir mü'minin ihtiyacını karşılamak için yürüse, Allahü teala yetmiş bin meleği ona sayeban eder. Eğer sabah vakti ise akşama kadar, akşam vakti ise sabaha kadar ona rahmet ile dua ederler. Allahü teala her bir ayağını kaldırdıkta onun bir günahını affeder ve bir derece yükseltir. (Hadîs-i şerîf-İbn-i Hibban) Melekler, nûrdan, cinler, dumanı olmayan halis bir ateşten yaratıldı. (Hadîs-i şerîf-Müsned-i Ahmed bin Hanbel) Melekten gelen ilham İslamiyete uygun olur. Şeytandan gelen vesvese İslamiyetten ayrılmaya sebeb olur. (Hadîs-i şerîf-Berîka) Melekler, Allahü tealanın kıymetli kullarıdır. Allahü tealanın emirlerine isyan etmezler. Emr olunduklarını yaparlar. Evlenmezler, doğurmazlar, çoğalmazlar. Allahü tealanın azameti, celali ve büyüklüğünden korkudadırlar. Kendilerine verilen emirleri yapmaktan başka işleri yoktur. (İmam-ı Rabbanî) Melekler nûranî cisimlerdir. Muhtelif şekillere girebilirler. Melek ile cin yaratılış bakımından birbirine yakındır. Melekler, muhteremdir, kıymetlidir. Cin hakirdir, kıymetsizdir. Melekte nûr (ışık) kısmı, cinde ise alev maddesi fazladır. Elbette nû r, zulmetten efdaldir, daha kıymetlidir. Meleklerin, cinnîlere yakınlığı, insanın hayvana yakınlığı gibidir. (Seyyid Abdülhakîm Efendi) Sayısı en çok mahlûk, meleklerdir. Bunların sayılarını Allahü tealadan başka kimse bilmez. Göklerde, meleklerin ibadet etmedikleri boş bir yer yoktur. Göklerin her yeri, rükûda veya secdede olan meleklerle doludur. Göklerde, yerlerde, otlarda, yıldız larda, canlılarda, cansızlarda, yağmur damlalarında, ağaçların yapraklarında, her molekülde, her atomda, her reaksiyonda, her harekette, her şeyde meleklerin vazîfeleri vardır. Her yerde Allahü tealanın emirlerini yaparlar. (Mevlana Halid-i Bağdadî) Melek-ül-Mevt: Ölüm meleği, Azrail aleyhisselam. (Bkz. Azrail Aleyhisselam) Allahü teala Kur'an-kerîmde mealen buyurdu ki: (Ey Resûlüm onlara) de ki: Sizin canınızı almaya vekil kılınan Melek-ül-mevt canınızı alacak; sonra döndürülüp Rabbinize götürüleceksiniz. (Secde sûresi: 11) Melek-ül-mevt, rûhunu almağa geldiği zaman, tövbe edinceye kadar izin iste! O meleği kovamazsın. Kudretin var iken, o gelmeden önce tövbe et! O da, bu saattir. Zîra, Melek-ül-mevt, ani gelir. (İbrahim bin Edhem) Yavrucuğum! Tövbeni tehir etme! Zîra melek-ül-mevt ani gelir. (Lokman Hakîm) Melek-ül-Mukarreb: Huzûru ilahide bulunan melekler. ... Kıyamet, Cuma günü kopar. Melek-ül-mukarreb, yer ve gökler, o günün dehşetinden korkarak feryad ederler. (Hadîs-i şerîf-Müsned-i Ahmed ibni Hanbel)
