KARAMİTA: Miladî dokuzuncu asırda Hamdan Karmat tarafından kurulan bozuk fırka. İsmailiyye ve Batıniyye de denir. Kûfe'de tüccarlık yapan Hamdan Karmat, Kûfe yakınındaki Dar-ül-hicre adını verdiği yere bir konak yaptırıp, burayı müstahkem (sağlam) bir sığınak haline getirdi. Cahilleri etrafına toplayıp Abbasî halîfesine karşı isyana teşvik etti ve bugünkü komüni zmde bulunan mülkiyette ortaklık fikrini savundu. Karamita veya Karmatîlik adı verilen bozuk yolunu kurdu. İslam dîninin emir ve yasaklarının bir çoğunun yersiz ve geçersiz olduğunu söyledi. (Abdülkahir Bağdadî) Mecûsîler yani ateşe tapanlar, İslam dîninin yayılmasını önleyebilmek için, reisleri Hamdan Karmat 890 (H. 227)da Karmatî isyanını başlattı. Karamita devletini kurdu. Karmatîler, Ehl-i sünnet müslümanlara zulm edip şehîd ettiler. İslam beldelerini ha rab edip hac yollarını kestiler. Mekke-i mükerremeyi işgal ettiler. Hacer-ül-esved'i Kabe'den çıkarıp Basra'ya getirdiler. Cennet, dünya lezzetleri; Cehennem de, dînin emirlerini yapıp yasaklarından kaçınmaktır, dediler. Haramlara, güzel san'at ismini verdiler. İslam dîninin kötü huy, fuhş (çirkin işler) dediği ahlaksızlıklara moral eğitimi diyerek gençleri sefahete (bozuk işlere) sürüklediler. Devletleri İslamiyet'e çok zarar verdi. 938 (H. 372)'de Allahü tealanın gadabına yakalanıp mahvoldular. (Şehristanî) Mazdek tarafından ortaya atılan komünist fikirleri temel alan Karamitaya göre, bütün fertlerin mallarının birleştirilmesi farzdır. Nikah (evlenme) müessesesini de kabûl etmeyen Karmatîler, kadınlarda da ortaklığı kabûl ediyorlardı. Kıble olarak Mekke -i mükerremeyi değil, Kudüs'ü kabûl eden Karamita fırkası, şarap ve benzeri içkileri helal sayarlar. (Abdülazîz Dehlevî)
