Soru Kadınların hacca gitmesi farz mıdır?

Kadınların hacca gitmesi farz mıdır?

Kur’an-ı Kerim’de insanın değer ve sorumluluğunun anlatıldığı birçok ayette kadın-erkek ayırımı yapılmamıştır. Bu hususta hac ibadetinde de bir ayırıma rastlanmaz. Hac ibadeti akıllı, sağlıklı ve maddî durumu yerinde olan kadın erkek her müslümana farzdır. Kadın hac ibadetinde bağımsızdır. Haccını yaptığı zaman sevabı, yapmadığı zaman da sorumluluğu kendisine aittir.

Haccın farziyetini bildiren “Onda apaçık deliller, Makam-ı İbrahim vardır. Oraya kim girerse güven içinde olur. Yolculuğuna gücü yetenlerin haccetmesi, Allah’ın insanlar üzerinde bir hakkıdır…” ayeti cinsiyeti değil, “hacca gitmeye güç yetirmeyi” esas almıştır. Üzerine hac farz olan müslüman bir erkeğin nasıl geciktirmeden hacca gitmesi gerekiyorsa, kadınların da aynı şekilde bu vazifeyi yerine getirmesi gerekmektedir. Zira kadının İslami hayatında haccın ayrı bir yeri ve önemi vardır.

Bir hadis-i şerife göre Hz. Aişe: -“Ya Resûlallah, biliyoruz ki cihad ibadetlerin efdalidir. Biz cihada iştirak edemez miyiz?” diye sordu.

Resûlullah; -“Hayır, siz cihad edemezsiniz.Siz kadınlar için cihadın en faziletlisi hacc-ı mebrûrdur” buyurarak haccı kadınların cihadı ilan etmiştir.


Hz. Peygamber zamanından bu yana kadınlar da haccın her aşamasında bulunmuşlar ve hac farizalarını yerine getirmişlerdir. Hz. Peygamber’e sorular sormuşlar, Resûlullah (s.a.v.) de onlara hem kadınlara has olan hükümleri açıklamış, hem de haccın diğer gereklerini bildirmiştir. Mesela Has’am kabilesinden genç bir kadın fetva sormak için Resûllullah’a gelmişti.

-Ya Resûlallah, Allah’ın kulları üzerinde hac hususundaki farizası babama ihtiyarlığında erişti. Deve üzerinde duramayacak bir haldedir. Kendisine vekaleten ben hac edebilir miyim? diye sordu.

Resûlullah, “Evet, vekaleten hac edebilirsin” diye cevap verdi. Bu soru-cevap veda haccı sırasında meydana gelmiştir.
Bu hadisi şeriften de anlaşıldığı gibi kadınlar, Hz. Peygamber’le birlikte hac yapmaya gidebiliyorlar, soru sorabiliyorlar, hatta erkeklere vekaleten hac farizasını yerine getirebiliyorlardı.
Hacda kadın cinsiyeti ile değil, kul olarak kişiliği ile vardır. Kabe’nin etrafında kadın-erkek, genç-yaşlı, amir-memur, işçi-işveren… hep birlikte dönerler. Haccın birleştirici, bütünleştirici rolü içinde kalabalıklar arasında kaybolurlar. Burada artık kadın veya erkek değil, kul olmak vardır. Hatta hacda zaman zaman kadın-erkek karışık olarak saflara durup namaz kılabilmektedir. Haccın izdihamlı günlerinde kişi; eşi, annesi, kardeşi ve diğer mahremlerinden biriyle tavaf yaparken farz namaz için kamet getirildiğinde herkes bulunduğu yerde namaza durmak mecburiyetinde kalabilmektedir. Bu fiilî durum bir takım fıkhî kurallara uymasa bile zaruret kapsamında işlerlik kazanmıştır.