KADER: Allahü tealanın ilm-i ezelîsi (başlangıcı olmayan ilim sıfatı) ile, ilerde olacak hadiseleri ezelde (başlangıcı olmayan öncelerde) bilip takdîr etmesi; alın yazısı. (Bkz. Kaza ve Kader) Kader, Allahü tealanın bir sırrıdır. (Hadîs-i şerîf-İhya-u Ulûmiddîn) Kader, tedbîr ile sakınmakla değişmez. Fakat kabûl olan dua, o bela gelirken korur. (Hadîs-i şerîf-İhya-u Ulûmiddîn) Kader değişmez. Kaza kadere uygun olarak meydana gelir. Kaza her gün çok değişip sonunda kadere uygun olunca yaratılır. (Ebüssü'ûd Efendi) Kadere Rıza: İnsanın, Allahü tealanın kendisi hakkında takdîr ettiği şeylere rıza göstermesi, hoşnud olması başına gelen bela ve musîbetlere sabredip, boyun eğmesi. Kendinize, evladınıza kötü dua etmeyiniz. Allah'ın kaderine rıza gösteriniz. Nîmetlerini arttırması için dua ediniz. (Hadîs-i şerîf-Berîka) İslam dîni ve bütün semavî (ilahî) dinler her işin Allahü tealanın takdîri ve iradesi (dilemesi) ile olduğunu bildirdi. Fakat insan bir işin ezelde (başlangıçsız öncelerde) nasıl takdîr edildiğini bilmediği için, Allahü tealanın emrine uyarak çalışma sı ve kadere rıza göstermesi lazımdır. Kaza ve kadere inanmak, kadere rıza göstermek insanın çalışmasına mani olmaz, bilakis çalışmasını kamçılar. (Muhammed Ma'sûm Farûkî) İnsan, başına gelen bela ve musîbetlere sabretmeli, kadere rıza göstermelidir. Allahü tealanın dostlarına dünya sıkıntılarının ve belaların gelmesi bunların günahlarının affolmasına sebeb olur. Sözün doğrusu şudur ki, sevgiliden gelen her şeyi gülere k sevinerek karşılamak lazımdır. O'ndan gelenlerin hepsi tatlı gelmelidir. Sevgilinin sert davranması, ikram, ihsan ve yükselmek gibi olmalıdır. Böyle olmazsa, sevgisi tam olmaz. (İmam-ı Rabbanî) Dünyada huzûr ve rahat kadere rıza göstermektedir. (M. Sıddîk bin Saîd)
