İSYAN: Karşı gelme, baş kaldırma, asî olma. Allahü teala Kur'an-ı kerîmde mealen buyurdu ki: Fakat Allahü teala size îmanı sevdirmiş ve onu kalblerinize zînet yapmıştır. Küfrü, fıskı ve isyanı da size çirkin göstermiştir. İşte doğru yolda olanlar bunlardır. (Hucurat sûresi: 7) ademoğlu secde ayetini okuyup secde ederse, şeytan ağlayarak uzaklaşır ve; "Vay halime; ademoğlu secde etmeye me'mur oldu ve hemen secde etti. Bu sebeple Cennet onundur. Ben de secde ile emrolundum; ama ben isyan ettim. Bu sebeble Cehennem de benimdir" der. (Hadîs-i şerîf-Müslim) Anaya-babaya iyilik ve hizmet edenlerin ömrü bereketli ve uzun olur. Ana ve babasına isyan edenlerin ömrü bereketsiz ve kısa olur. Ana ve babasına isyan eden mel'ûndur. (Hadîs-i şerîf-Miftah-ul-Cenne) Bir kimse, evliyanın meşhûrlarından İbrahim Edhem hazretlerinden nasîhat isteyince, buyurdu ki: "Şu altı şeyi kabûl edersen hiçbir işin sana zarar vermez. 1) Günah yapacağın zaman, Allahü tealanın verdiği rızkı yeme! Rızkını yiyip de, O'na isyan etmek doğru olur mu? 2) O'na asî olmak istersen O'nun mülkünden çık! Mülkünde olup da, O'na isyan etmek layık olur mu? 3) O'na isyan etmek istersen, gördüğü yerde yapma! Görmediği bir yerde yap!O'nun mülkünde olup, rızkını yiyip, gördüğü yerde günah yapmak, uygun değildir. 4) Can alıcı melek, rûhunu almağa geldiği zaman, tövbe edinceye kadar izin iste. O meleği kovamazsın. Kudretin var iken, o gelmeden önce tövbe et! O da bu saattir. Zîra Melek-ül-mevt (ölüm meleği) anî gelir. 5) Mezarda Münker ve Nekir ismindeki iki melek geldikleri vakit onları kov, seni imtihan etmesinler! Soran kimse dedi ki; "Buna imkan yoktur." İbrahim Edhem buyurdu ki: "Öyleyse şimdiden cevap hazırla!" 6) Kıyamet günü Allahü teala "Günahkar olanlar, Cehennem'e gitsin!" diye emredince, ben gitmem de! Soran kimse dedi ki: "Bu sözümü dinlemezler." Bunun üzerine o kimse tövbe etti ve ölünceye kadar tövbesinden vazgeçmedi. (Seyyid Abdülhakîm Arvasî)
