İbadet nedir ve niçin yapılır?

İBADET


Allah Teâlâ Kur'an-ı Kerim'de şöyle buyuruyor:
“Ey insanlar! Sizi ve sizden öncekileri yaratan Rabbinize ibadet ediniz. Umulur ki, korunmuş olursunuz”1
İbadet bizi yaratan ve pek çok Iütuflarda bulunan Allah Teâlâ'ya bir teşekkürdür. İnsan, iyiliklerini gördüğü kimselere karşı daima kendisini borçlu görür ve her vesile ile bu borcunu - gördüğü iyiliğe karşılık vermek sûretiyle - ödemek ister ve bundan haz da duyar. Halbuki insanın bu konuda en çok minnet duyması Iâzım gelen, hiç şüphe yok ki, Yüce Allah'tır. Çünkü insan, O yüce yaratıcının sayısız nimetlerine erişmiş olarak dünyaya gelmiştir. Allah Teâlâ onu en güzel sûrette yaratmış ve evrende olan her şeyi onun emrine vermiştir. Yeri ve gökleri ve bunlarda olan her şeyi insana hizmet için varetmiştir. Nitekim Kur'an-ı Kerim'de şöyle buyurulmuştur.
“Gökleri ve yeri yaratan, gökten suyu indirip onunla rızık olarak size her türlü meyveler çıkaran, izniyle denizde yüzüp gitmeleri için gemileri emrinize veren, nehirleri de size akıtan ancak Allah'tır . Adetleri üzere seyreden güneşi ve ayı size faydalı kılan, geceyi ve gündüzü istifadenize veren yine Allah'tır. O, size istediğiniz her şeyden verdi. Eğer Allah'ın nimetini sayacak olursanız sayamazsınız. Doğrusu insan çok zâlim, çok nankördür.”2
Allah Teâla, kendisine bu kadar nimetleri verdiği insan, O'na hamdetmek ve şükretmek durumundadır. İşte buna ibadet diyoruz.Evet, hiçbir şeye muhtaç olmayan Allah'ın, insanların ibadetine de ihtiyacı yoktur. Aksine buna muhtaç olan insandır. Çünkü ibadetler her şeyden önce insan hayatını disiplin altına alır. İnsanın belli zamanlarda yerine getirmekle yükümlü olduğu ibadetler, insanı başı boşluktan ve sorumsuzluktan kurtarır. Her işinde Allah'ın gözetim ve denetimini gönlünde duymasını sağlar. Sorumluluk duygusu böylece gelişen insanın toplum içindeki davranışları ve olaylar karşısındaki tavırları ölçülü olur.Diğer taraftan ibadetler, insanın ruhî ve manevî terbiyesine de hizmet eder. Başkalarına karşı kötü duygu ve düşüncelerden arınmasını sağlar. Başkalarıyla olan ilişkilerinde haksızlıklardan sakınmasına yardımcı olur.
Geniş anlamda ibadet: Allah’ın rızasına uygun her davranışımızın ibadet olduğu, yaptığımız her iyiliğin bir ibadet olduğu fikridir. Bunun içinde her hizmetin niçin ibadettir.Ayrıca Dinimizin temel ibadetleri olan ve yapmakla yükümlü olduğumuz ibadetler de vardır. -Niçin ibadet etmemiz gerektiği önemlidir.
-İbadette niyetin önemi, ibadet yaparken hangi niyetle yapmamız gerektiği, Burada özellikle “İhlas” ve “İhsan” kavramları vardır. ibadetin en makbul olanının Allah’ın ibadete layık tek varlık olduğu, sadece ibadetlerin ona yapılacağı, Fatiha suresinde ve Enam 162 . ayetlerde belirtilmiştir.
İbadet, Allah’ın emirlerine uymak, yasaklarından kaçınmak, onun rızasını kazanmak amacıyla yaptığımız her türlü iyi harekettir. Dinimizin temel ibaretlerinin yanında yaptığımız her iyi davranışta bir ibadettir. Bunun için yaptığımız işin Allah’ın rızasına uygun olması ve onun hoşnutluğunu kazanmak amacıyla yapmamız gerekir. İbadet sadece Allah’a yapılır.
Örn:Helal para kazanan bir kişi bunu Allah böyle istediği için yaparsa o esnafın sabahtan akşama her temiz hareketi ibadet sevabıdır.Bir Hadis’te “Dürüst tüccarın mahşer günü Peygamberlerle beraber olacağı” belirtilmiştir.Bundan dolayı ister dünyalık ister ahiret işlerinde olsun bir işi Allah rızası ve isteği doğrultusunda yapıyorsak bu ibadettir.Zinaya gitmeyip nikahla evleniyorsa,hırsızlık yapmayıp helal emeği ile para kazanıyorsa,0bir öğrenci bilgilerini kötüye kullanmayıp(atom bombası) Allah’ın yarattığı bir varlık olan insanlara faydalı oluyorsa bunlar ibadettir.Haramlardan bile kaçınmak ibadettir.Örn:Bir kişi hırsızlık yapmaz,adam öldürmez ise yaptığı bu davranış da ibadettir.

İbadet yüce Allah'a karşı gösterilecek saygı, tazim ve hürmet demektir. Buna kısaca kulluk da diyebiliriz. Insan sadece Allah'ın kulu oldugunu idrak eder, yalnız ona ibadet eder ve yalnız ondan yardım isterse dünya ve ahiret saadetine kavuşur. Ibadet, Allah'ın emirlerini yerine getirmek, yasakladığı bütün haramlardan uzaklaşmak manasındadır. Bu, Allah için cihad etmek, namaz kılmak, oruç tutmak, yahut kafirlere benzememek, içkiden, kumardan ve diğer kötülüklerden uzaklaşmak gibi neticeler doğurur.
İnsanlar Allah'a kulluk görevlerini yerine getirmek ve O'nun yüceliğine sarılmakla huzur bulurlar. Çekilen bela, sıkıntı ve müsibetler ibadet sayesinde hafifler. Zaten mümin her türlü iyiliğin ve her türlü kötülüğün Allah'ın yaratmasıyla doğduğunu, yine her türlü nimetin insana Allah tarafından ihsan edildiğini bilerek ve Allah'a, onun gösterdigi şekilde ibadet edecektir. Bu ibadet Allah'a şükranın ve verdigi nimetlere hamd etmenin tezahürüdür.
Allah'a kulluk, yaratılışın en büyük gayesidir. Zira yüce Allah cinleri ve insanları ancak kendisine kulluk etsinler diye yarattığını bildirmiştir. Ayrıca içinde yaşadığımız dünya, ölüm ve hayat yine insanların bu kulluk görevlerini nasıl yapacakları belli olsun diye var edilmiştir.
İbadet yüce Allah'ın emri olduğu için onlardan vazgeçmek veya onları yerine getirmemek günahtır. Mükellef olan herkes sınırları İslamda belirtilmiş çeşitli ibadetlerle yükümlüdür.