Biyografi Hz. Lokman Kıssası

Hz. Lokman Kimdir?

Hz. Lokman, hikmet sahibi bilge bir insandır. Davut Peygamber zamanında yaşamıştır. Hastalıklara bitkilerle şifa aradığı için halk arasında “Lokman Hekim’ lakabıyla meşhur olmuştur.

Lokman suresi, adını 12 ve 13. ayetlerde anılan Hz. Lokman’dan almıştır. Surede başlıca; Hz. Lokman’ın oğluna öğütleri, tevhid, peygamberlik, öldükten sonra dirilme konuları ile kıyamet günü için hazırlık yapılmasından söz edilmektedir.

Lokman suresi; Kur’an-ı Kerim’in hikmet, hidayet ve rahmet kaynağı olan rehber bir kitap olduğunu ifade eden ayetlerle başlar: “Elif Lâm Mîm. Bunlar, hikmet dolu Kitab’ın; iyilik yapanlara bir hidayet ve rahmet olarak indirilmiş ayetleridir. Onlar; namazı dosdoğru kılan, ,ekâtı veren kimselerdir. Onlar ahirete de kesin olarak inanırlar. İşte onlar, Rab’lerinden gelen bir hidayet üzeredirler ve işte onlar kurtuluşa erenlerin ta kendileridir. ” (Lokman Suresi, 1- 5. ayetler. )

Surenin altıncı ayetinde bilgiye dayanmayan, gücünü bilgiden almayan sözlerin değersiz olup gerçeği yansıtmadığına dikkat çekilir. Herhangi bir bilgisi olmadığı halde başkalarını Allah (c.c.) yolundan uzaklaştırmak için gerçeği boş sözlerle değiştirip Allah'ın (c.c.) belirlediği ilkeleri alaya alanların alçaltıcı bir azaba uğratılacağını ifade eder ve Allah’ın (c.c) ayetlerine değer Vermemizi ve onlara kulaklarımızı tıkamamayı hatırlatır.

Surenin 10 ve 11. ayetlerinde Allah’ın (c.c) gökleri direksiz olarak yarattığı, yeryüzüne sabit dağlar koyduğu, orada her türlü canlıyı yaydığı, gökten su indirip orada her faydalı bitkiden yetiştirdiği bildirilmiş; Allah’ın (c.c) dinini kabul etmeyenlere ve başka tanrılara inananlara: “işte Allah’ın (c.c) yarattıkları! Haydi, Allah’tan (c.c) başkasının ne yarattığını gösterini” diye seslenilmiştir.

Surenin 12. ayetinden itibaren Hz. Lokman’dan bahsedilmektedir ve yüce Allah (c.c) şöyle buyurmaktadır: Andolsun, biz Lokmân'a “Allah’a şükret” diye hikmet verdik. Kim şükrederse ancak kendisi için şükretmiş olur. Kim de nankörlük ederse bilsin ki Allah her bakımdan sınırsız zengindir, övülmeye layıktır. (Lokman Suresi, 12. ayet)

Allah (c.c), Lokman suresinde bizden, anne ve babamıza saygı göstermemizi, namaz kılmamızı, iyiliğin yaygınlaşması için çaba gösterip asla kötülükten yana olmamamızı istemekte» dir. Bu surede Kur’an-ı Kerim, Hz. Lokman’ın oğluna verdiği öğütleri göstererek onun oğlunun şahsında tüm insanlığa öğüt vermektedir.

Lokman suresinin üçüncü bölümünde (20-32. ayetler) Allah’ın (c.c) insanlara verdiği nimetlerle O’nun yüceliğine ilişkin açıklamalar bulunmaktadır. Bölümün başında Allah’ın (c.c) göklerde ve yerde olan şeyleri insanların hizmetine verdiği, görünür ve görünmez nimetleri önlerine serdiği ifade edilmektedir. 20. ayetin başındaki, “Görmez misiniz?” ifadesi, insanların varlık düzenini sağlıklı bir şekilde incelemeleri halinde evrendeki ilahi kudret ve hikmete delalet eden düzeni ve bu düzenin insanlara nimet olarak yansıyan yönlerini kendi akıllarıyla da kavrayabileceklerine işaret etmektedir. 21. ayette, Allah’ın (c.c) indirdiği hükümlere uymaya çağrıldıkları halde bu çağrıya uymayıp atalarının batıl inanç ve geleneklerini sürdürmekte ısrar eden inkarcıların, böylece Allah’ın (c.c) daveti yerine kendilerini alevli ateşin azabına çağıran Şeytanın davetine uydukları anlatılmaktadır. 22. ayette ise Allah’a (c.c) teslim olup O’nun yolundan gidenlerin sağlam kulpa yapışmış bulundukları ve onların yollarının doğru, akıbetlerinin hayırlı olduğu anlatılmaktadır.


Ardından surede Allah’ın (c.c) ilminden şöyle bahsedilir; “Eğer yeryüzündeki ağaçlar kalem, deniz de mürekkep olsa arkasından yedi deniz daha ona katılsa Allah’-ın sözleri (yazmakla) yine de tükenmez. Şüphesiz Allah mutlak güç sahibidir, hüküm ve hikmet sahibidir.” (Lokman Suresi, 27. ayet)

Allah’ın (c.c.) bu dünyada yarattığı her şeyin sebebi bizi çok sevmesidir. O’nun emirlerini yerine getirmemiz, en başta bizim mutluluğumuz için gereklidir. Bu nedenle bizi yaratan Allah’ın (c.c) isteklerine her zaman uymalıyız. Bu dünyada onun bizden istediği gibi iyi bir insan olarak yaşamaya özen göstermeli, ahiret hayatımız için bu dünyada hazırlık yapmalıyız. Çünkü kıyamet gününde hiç kimsenin birbirine faydası dokunmayacak ve herkes yaptıklarının karşılığın. görecektir.

Lokman suresinin 28. ayetinde, öldükten sonra tekrar dirilmeyi inkar edenler için Yüce Allah (c.c.) bunun kendisi için çok kolay olduğunu belirtmektedir: “(Ey insanlar!) Sizin yaratılmanız ve öldükten sonra tekrar diriltilmeniz ancak bir tek insanı yaratmak ve diriltmek gibidir. Şüphesiz Allah hakkıyla işitendir, hakkıyla görendir.”

Surenin 29-31. ayetlerinde Allah’ın (c.c.) bazı sıfatlarına değinilmekte ve O’nun kudretinin örneklerine yer verilmektedir: “Görmedin mi ki Allah geceyi gündüzün içine ve gündüzü dg gecenin içine sokuyor. Güneş’i ve Ay’ı da koyduğu kanunlara boyun eğdirmiştir. Her biri (kendi yörüngesinde) belli bir zamana kadar akar gider. Şüphesiz Allah işledikleriniz. den hakkıyla haberdardır. Bu böyledir. Çünkü Allah hakkın ta kendisidir, onu bırakıp da taptıkları ise batıldır. Şüphesiz Allah yücedir, büyüktür. Görmedin mi ki gemiler Allah’ın nimetiyle denizde akıp gitmektedir. Allah bunu ayetlerinden bir kısmını size göstermek için yapmaktadır. Şüphesiz ki bunda hakkıyla sabreden, hakkıyla şükreden herkes için İbretler vardır .” (Lokman Suresi, 29- 31. ayetler.)


Lokman suresinin 33' ayetinde Yüce Allah (c.c), insanlara bazı uyarılarda bulunarak şöyle buyurmaktadır"; “Ey insanlar! Rabb’inize karşı gelmekten sakının. Hiçbir babanın çocuğuna hiçbir" yarar sağlayamayacağı, hiçbir çocuğun da babasına hiçbir yarar sağlayamayacağı günden korkun! Şüphesiz Allah’ın vaadi gerçektir. Sakın dünya hayatı sizi aldatmasın. 0 aldatıcı şeytan da Allah hakkında sizi aldatmasın.”

Surenin son ve 34' ayetinde; "Kıyametin ne zaman kopacağı bilgisi şüphesiz yalnızca Allah katındadır. O yağmuru İndirir... Hiç kimse yarın ne kazanacağını bilemez. Hiç Kimse nerede Öleceğini de bilemez. Şüphesiz Allah, hakkıyla bilendir, (her şeyden) hakkıyla haberdar olandır.” buyrulmaktadır.