Şeyhülislam Hoca Sadeddin Efendi'nin Vefatı (2 Ekim 1599) Osmanlı tarihinin en mühim ve meşhur şahsiyetlerinden birisi olan Hoca Saaddeddin Efendi İstanbul'da doğmuştur. Dedesi, Şah İsmail'in müntesiplerinden olan ve Çaldıran Zaferi'nden sonra İstanbul'a getirilen ancak sonradan padişahın güvenini kazanarak onunla Mısır Seferi'ne katılan "Hafız-ı Mahsûs-i Sultani" Hafız Muhammed'dir. Babası ise, Yavuz Sultan Selim'in çok sevdiği ve itibar ettiği nedimi Hasan Can Çelebi'dir. Hoca Saaddeddin, devrinin önemli alimle¬rinden dersler aldı. 1556'da Şeyhülislam Ebussuud Efendi'den mülazemetle Murad Paşa Medresesi'ne müderris oldu. Daha sonra Bursa medreselerinde vazife yaptı. Mayıs 1573'te Şehzade Murad'ın hocalığına tayin edilerek Manisa'ya gönderildi. 3. Murad'ın tahta çıkması üzerine Aralık 1574'te "hace-i sultani" unvanını aldı. Bu makamından dolayı sürekli padişahın yanında bulunan ve fikirlerinden istifade edilen Saadeddin Efendi, dahili ve harici siyasetin de içine girmiş oldu. İspanya'ya karşı İngiliz siyasetini desteklerken devrin kudretli sadrazamı Sokullu Mah¬med Paşa'ya karşı muhalifleri ile işbirliği yaptı. 3. Murad'ın ölümü üzerine yerine geçen 3. Mehmed'e ilk biat edenlerdendir. Yeni padişahın tahta geçmesinden iki gün önce Hocası Molla Nasuh vefat ettiğinden, Saadeddin Efendi "hace-i sultani" unvanını kullanmaya devam etti. Bu dönemde itibarı daha da arttı. Padişah, ilmiyeye tayin edileceklerle alakalı olarak kendisinin fikrinin alınmasını emrettiğinden, diğer devlet görevlileri de kendisiyle iyi geçinmeye çalışmıştır. Hoca Saadeddin Efendi'nin en önemli hizmetlerinden birisi; Avusturya Seferi'ne padişahın bizzat katılmasını sağlamasıdır. Cephedeki durum, Osmanlı'nın aleyhine dönmeye başlayınca da padişahı teşvik ve teşci' ederek onun geri dönmesini engellemiş, cereyan eden Haçova Savaşı'ndaki tavırlarıyla da savaşın kazanılmasında büyük bir rol oynamıştır. Bu savaşın kaybedilmesi, Osmanlı tarihinin çok farklı şekilde cereyan etmesine sebep olabilecek tehlikeleri barındırmaktaydı. Haçova Zaferi'nden sonra Saadeddin Efendi'nin gücü ve tesiri daha da artmıştır. Sadrazam Damat İbrahim Paşa'yı sadaret mevkiinden indirmeye çalışması Valide Sultan'la arasını açtığından, bir süre sonra hocalıktan azledilip ulema tayinlerine ve diğer devlet işlerine karışmaması emredildi (25 Ocak 1597). On ay sonra sadrazamın vefatıyla ikbal kapıları yeniden açıldı ve 1 Nisan 1598'de "hace-i sultani" unvanı ve ulûfesi üzerinde kalmak şartıyla Şeyhülislam oldu. İki görevi aynı anda yürüttüğü için "camiu'r-riyaseteyn" unvanıyla anılmaya başlandı. Her cuma Ayasofya'da kendisine sorulan meselelerle alakalı Türkçe, Arapça ve Farsça manzum ve mensur fetvalar verdi.
