Hoca ishak Efendi Kimdir? Hayatı ve Eserleri Hoca ishak Efendi Kimdir? Hayatı ve EserleriTürkiye’nin modern ilim öncülerinden biri olarak kabul edilen ishak Efendi, Yanya’nın Narda kasabası’nda, Musevî bir ailenin çocuğu olarak doğmuş, küçük yaşlarda İslamiyeti kabul ederek medrese tahsili görmüştür. İbranice’nin yanında Arapça, Farsça, Fransızca ve Latince öğrenen ishak Efendi İstanbul’da, Mühendishane-i Berrî-i Hümâyûn’u başarıyla bitirdikten sonra önemli bir çok devlet görevine getirilmiş, 1830 yılında da mezun olduğu okulun başhocalığına tayin edilmiştir. Burada fasılasız olarak üç sene hocalık yapan ve dersleri öğrencileri tarafından büyük bir dikkatle takip edilen ishak Efendi, 1834 yılında bazı kutsal yapıların tamir vazifesiyle Medine’ye gönderilmiştir. İki yıl kadar burada vazife gören bilginimiz, 1836’da, İstanbul’a dönerken, Mısır’ın İskenderiye kentinde hastalanarak vefat etmiştir. Kabri İskenderiye’de olup, İstanbul Hasköy mezarlığında adına dikilmiş bir taş bulunmaktadır. İshak Efendi (Başhoca) (1836) ishak Efendi, Mühendishanedeki hocalığı sırasında Avrupa ülkelerinde yapılan eğitime benzer bir usül geliştirmiş, burada doğulu âlimlerin eserleri yanında, batıda yazılmış önemli kitapları da okutmuştur. Kendisinin büyük bir emekle hazırladığı “Mecmua-i Ulum-i Riyaziye” (matematik ilimleri mecmuası) isimli dört ciltlik eseri pek meşhurdur. Kitapta, batı dillerinde kullanılan pek çok terimin Türkçe karşılıkları gösterilmiştir. Aritmetik, cebir, geometri, trigonometri, entegral ve diferansiyel hesabı, fizik, kimya ve mekanik gibi konuların işlendiği eser, bilim tarihçilerimizden Adnan Adıvar’ın tesbitine göre, o zaman için, “model müsbet ilimler Mecellesi” sayılabilir. Zaten kitap daha sonraki yıllarda da mühendis Mekteplerinde ders kitabı olarak okutulmuştur.
