Helal kesim olduğunu bilmediğimiz restoranda et yenirmi

Helal kesilip kesilmediğini bilmediğimiz eti Bismillahirrahmanirrahım diyerek yiyebilirmiyiz ? böyle bir hadis var.Markette veya restoranda et yiyebilirmiyiz

 

Hz. Aişe'den demiştir ki; ashab-ı kiramdan bazıları Fahr-i Kainat efendimizin huzuruna gelerek:

"Ey Allah'ın Rasulü, cahiliyyet döneminden yeni kurtulmuş olan bazı kimseler (kesilirken) üzerine Allah'ın isminin anılıp anılmadığını bilmediğimiz (hayvanların) etleri(ni) getiriyorlar biz bu, etlerden yiyebilir miyiz?" diye sormuşlar da Efendimiz Hz. Muhammed (s.a.v.) :

"Bismillah deyiniz ve yeyiniz!" buyurmuştur. ( Buhari, tevhid 13, buyu 5, zebaih 21; Ebu Davud, edahi 13; Nesai, dahaya 21, 36, 39, İbn Mace, zebaih 4; Muvatta, zebaih, 1. Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Şerhi, Şamil Yayınevi: 10/530-531.)


Açıklama

Metinde geçen Bismillah deyiniz ve yiyiniz sözüyle eti yemeden önce çekilen besmelenin, hayvanı keserken çekilmesi gereken besmelenin yerini tutacağı kastedilmiş değildir. Bu cümle ile, müsIümanlar tarafından getirilen bir etin, ait olduğu hayvanın, kesilirken besmeleyle mi yoksa besmelesiz mi kesildiğinin araştırılması gerekmediği, bu etin besmeleyle kesilmiş bir hayvana ait olduğu kabul edilerek besmele ile yenile-bileceği ifade edilmek istenmektedir.

Durum böyle olunca, kendisine Müslümanlar tarafından bir et takdim edilen bir müslüman için önemli olan bu etin ait olduğu hayvanın nasıl kesildiğini araştırmak değil, yerken besmele çekmektir; fakat bu etin ait olduğu hayvanın besmelesiz olarak veya İslami ölçülere aykırı olarak kesildiğine dair kesin bir bilgisi varsa; o zaman hüküm değişir ve bilgisinin icab ettirdiği şekilde hareket etmesi gerekir.

İmam Malik'e göre; kesilirken besmeleyle kesilip kesilmediği bilinmeyen, fakat Müslümanlar tarafından takdim edilen bir hayvanın etini besmele çekerek yemenin helal olması, İslam'ın ilk yıllarına aittir; sonradan bu hüküm "Kesilirken üzerine Allah'ı adlanılmayan (hayvan) lardan yemeyin.” (En'am, 6/121.) ayet-i kerimesiyle nesh edilmiştir.

İbn Abd'il-Berr'e göre; İmam Malik (r.a.)'ın bu görüşü delilsiz ve isabetsizdir; çünkü O'nun, bu hadisin hükmünü neshettiğini söylediği ayet-i kerime Mekke'de nazil olmuştur; oysa mevzumuzu teşkil eden hadis-i şerif-Medine'de sadır olmuştur ve Medinelilere söz konusu eti getiren müslümanlar Medine'nin çöllerinde yaşayan bedevi müslümanlardır. (Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Şerhi, Şamil Yayınevi: 10/531-532.)


Bazı Hükümler


1. Bir müslümanın kestiği temiz bir hayvamn eti, helaldir, isterse o müslümanın hayvanı keserken besmele çekip çekmediği belli olmasın; çünkü bir müslüman için hayırdan başka bir şey düşünülemiyeceğinden, onun, bu hayvanı keserken besmele çektiğine hükmedilir.

2. Kesilen bir hayvanın etinin helal olabilmesi için, besmeleyle kesilmesi şart değildir; fakat onu keserken besmele çekmek müstehaptır. Şafiilerin görüşü de budur. Binaen aleyh bu hadis, bu mevzuda, Şafiilerin delilidir. Şafiiler yine bu hadis-i şerife dayanarak, kurban kesen bir kimsenin besmeleyi unutarak veya bile bile terk etmesinin de zarar vermiyeceğini söylemişlerdir. Bu görüş, İmam-ı Ahmed'den de rivayet edilmiştir.

Şafiilerin bu görüşlerini teyid eden diğer bir delil de musannif Ebu Da-vud'un *el-MerasiP isimli eserinde İbn Abbas'dan naklen rivayet ettiği "Müs-lümanın kestiği hayvanın eti, besmele çekmeden kesmiş olsa bile, helaldir; çünkü hayvanı keserken bir isim zikredecek olsaydı Allah'ın isminden başkasını zikretmezdi. (bk. Zeylai, Nasbur-Reye, ez-Zebaih, IV, 183.) mealindeki hadis-i şeriftir. Her ne kadar bu hadis-i şerif mürsel ise de bunu İbn Abbas (r.a.)'in "Bir müslim Allah'ın ismini anmadan bir hayvanı keserse onun etini yesin; çünkü müslim kelimesinde Allah'ın isimlerinden bir isim (olan Selam) vardır." mealindeki sözü teyid etmektedir.

İbn Ömer'le Nafi', Şa'bi ve tbn Sirin'e göre, kesilen temiz bir hayvanın etinin helal olabilmesi için, onun besmeleyle kesilmesi şarttır. Kasden veya unutularak besmelesiz kesilen bir hayvanın eti haramdır. Bu görüş, İmam Ahmed'den de rivayet edilmiştir. Ebu Sevr ile Davud-ı Zahiri ve Şafiilerin müteahhirinlerinden Ebü'1-feth et-Tai bu görüşü tercih etmişlerdir. Delilleri ise; "Kesilirken üzerine Allah'ın adı anılmayan (hayvan) lardan yemeyin; çünkü o(nu yemek) yoldan çıkmaktır..." (En'am, 6/121.) ayet-i kerimesiyle "...size iyi ve temiz şeyler helal kılındı. Allah'ın size öğrettiğinden öğreterek yetiştirdiğiniz avcı hayvanların sizin için tuttuklarını yeyin ve üzerine Allah'ın adını anın." (Maide, 5/4.) ayet-i kerimesi ve 2821 numaralı hadis-i şeriftir.

Hanefilerle Ata, Tavus ve Hasan-ı Basri'ye göre; kesilen temiz bir hayvanın etinin helal olabilmesi için besmele ile kesilmiş olması şarttır. Eğer besmele bile bile terkedilmiş ise, o hayvanın eti haramdır; fakat besmelenin unutularak, terkedilmiş olması zarar vermez. Delilleri ise yukarıda mealini sunduğumuz En'am suresinin 121. ayet-i kerimesiyle "Bir müslüman, hayvan keserken besmele çekmeyi unutursa Ona müslim ismi(ni taşımış olması) yeter. (Binaenaleyh hayvan keserken besmele çekmeyi unutan bir müslüman) besmele çekip onun elini yesin."[ (bk. Zeyla'i, Nasbü'r-Raye, IV, 182.)hadis-i şerifidir. Ancak bu hadisin senedinde, hafızasında zayıflık bulunan Muhammed b. Yezid b. Sinan vardır. Bu bakımdan Hadis zayıftır.

Nitekim İbn Abbas'ın rivayet ettiği; "Bir kimsenin hayvan keserken besmeleyi unutmasının zararı yoktur; fakat kasden terkederse o hayvanın eti yenmez." (bk. Teysir-ul-Vüsul 11-45.) mealindeki hadis-i şerif de Hanefilerin bu görüşünü te'yid etmektedir. İmam Malik'in meşhur olan görüşü de budur. Bu görüş İmam Ah-med'den de rivayet edilmiştir. Bu mevzu 2818 nolu hadisin şerhinde de geçmiştir. Kıymetli okuyucularımız oraya da müracaat edebilirler. (Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Şerhi, Şamil Yayınevi: 10/532-533.)