Biyografi Hacı Bektaşi Velinin Felsefi Düşünceleri

Hacı Bektaşi Velinin Felsefi Düşünceleri

Hacı Bektaş Veli (Resim 5.12), 13. yüzyılda yaşamış olan bir başka ünlü Türk mutasavvıfıdır. Diğer mutasavvıflarda olduğu gibi, Hacı Bektaş Veli’nin felsefesinin temelinde de vahdeti vücut (varlığın birliği) düşüncesi bulunur. Var olan her şey Tanrı’dan çıkmıştır. Bu yaratılış ise bir zorunluluğun değil, fakat Tanrı’nın sevgisinin bir sonucudur.

Hacı Bektaş'a göre insan, varlığın birliğini tanıyabilmek için birtakım aşamalardan geçer. Birinci aşamada, insan tüm varlıkları Tanrı’yla açıklar. İkinci aşamada, insan maddi âlem ile manevi âlem ayrımını koruyarak, gördüğü tüm varlıkları ortak bir özle açıklar. Üçüncü ve sonuncu aşamada ise insan, varlığın birliği görüşüne ulaşarak, kendisinin de Tanrı’nın bir görünüşü olduğunu anlar. Yani, Bektaşı inancına göre, insan bilgi bakımından üç aşamadan geçer.

Hacı Bektaş Veli’ de de ahlaklılık Tanrı ve insan sevgisiyle temellenir. Hacı Bektaş Veli, işte bu çerçeve içinde, insanların eşitliğini ve kardeşliğini savunur. 0, insanların birbirlerini sevmelerini, birbirleriyle yardımlaşmalarını ister. Hacı Bektaş iyilik, sevgi, çalışkanlık ve dürüstlüğü, en önemli ahlaki değerler olarak benimsemiştir .