Çerkez Ethem İsyanı Nedir, Sebepleri, Sonuçları ve Önemi Kısaca

Çerkez Ethem Olayı Nedir? Kısaca

Çerkez Ethem birlikleri Düzenli ordu kuruluncaya kadar önemli bir askeri boşluğu doldurmuş, Ankara’da kurulan hükümetin bir anlamda askeri kanadını oluşturmuştur. 1919- 1921 yılları arası göstermiş olduğu yararlılıklar, hiç şüphesiz Milli Mücadelenin kazanılmasında önemli rol oynamıştır. Özellikle, Osmanlı ordularının terhis edilmesinden sonra başlayan işgaller karşısında, düzenli bir ordunun bulunmaması, Çerkez Ethem kuvvetlerinin değerini daha da iyi ortaya koymaktadır.

Yunan işgal güçlerine karşı vurkaç taktiğini kullanarak onları yavaşlatması, görmezden gelinemeyecek kadar önemli başarılardır. Diğer taraftan ülke içerisinde çıkan iç isyanların bastırılmasındaki Çerkez Ethem’in başarısı, yeni kurulan hükümetin otoritesinin arttırılmasına katkıda bulunmuştur. Hatta Yozgat isyanını bastırmak için Ankara’ya geldiğinde büyük gösterilerle karşılanmış, Meclis üyelerinin övgülü sözleriyle gururu okşanmıştır. Bu durum aynı zamanda Çerkez Ethem’in hırslarının da kamçılanmasına sebep olmuştur. Özellikle Yozgat isyanının bastırılması esnasında ve sonrasındaki gelişmelerde Çerkez Ethem’in davranışlarında kontrol edilemez bir durum ortaya çıkmıştır. Kendisini Milli Mücadele hareketinin askeri lideri şeklinde görmesi, Ankara Hükümeti’ni hafife alan davranışlara girmesi onun vatanperverliğine gölge düşürmüştür.

Düzenli ordunun kurulup, Kuva-yı Milliye güçlerinin tasfiye edilme kararı, Çerkez Ethem’i rahatsız etmiş, bunun sonucunda da Batı Cephesi Komutanlığı’nın emri altına girmeyerek, bağımsız bir kuvvet gibi davranmıştır. Bu durumu onu Ankara Hükümeti ile karşı karşıya getirmiştir. Sonuç olarak Çerkez Ethem ve kardeşleri tarih önünde Meclis otoritesine aykırı tutum ve davranışların neticesinde “Vatana İhanet Yasası” ile yargılanmışlardır. Yoksa Yunanlıların işgal ettiği İzmir bölgesine geçtikten sonra ve Atina’da bulunduğu süreler içerisinde asla ne Yunanlılarla ne de diğer işgal güçleriyle iş birliği yaparak Milli Mücadele’nin aleyhinde bir harekette bulunmamışlardır. Onların en büyük hataları yabancılara karşı bağımsızlık savaşı verilirken Millet Meclisi’nin yaptığı yasaları, kendi ihtiraslarına heba etmeleri olmuştur. Yapılan araştırma neticesinde düzenli ordu birlikleriyle Çerkez Ethem birlikleri arasında vuku bulan çatışmada ölen asker sayısı 10’u geçmemektedir. Bu durum Çerkez Ethem ve biraderlerinin niyetinin yeni kurulan devlete karşı değil, iktidarın otoritesine karşı olduğunu ortaya koymaktadır. Hiçbir kişi veya kurum, Hakimiyet-i Milliye’den daha üstün değildir. Millet idaresinin tecelli ettiği Meclis, bütün güçlerin üstünde varlığını devam ettirir. Bu güce karşı gelenler milletin iradesini karşısında bulur ve hukukun gereği yerine getirilir.