Cemalullah Nedir? Hakkında Ansiklopedik Bilgi

CEMALULLAH

Allah'ın cemali ve rahmeti. Cemal; lügatte güzel olmak, güzel şekil ve sûret demektir. Ayrıca, herkesin bildiği renk güzelliği ve yumuşaklık anlamına geldiği gibi, her uzvun mizaç ve yaratılışına uygun olan hüküm üzerine olması manasına da gelir. Cemalullah; cemal-i hakiki, cemal-i mutlak, cemali hak ve cemal-i ahadiyet şeklinde de ifade edilir.

Cemal, iç ve dış güzelliğinin adıdır. Allah hakkında kullanıldığında; O' nun rahmeti, lûtfu ve bereketi ile tecelli etmesi; merhameti, bağışlayıcı olması düşünülür. Cemal, Allah'ın hoşnutluğu ve lûtfu, yahut bunlarla ilgili sıfatlardır. Bir bakımdan Cenab-ı Allah'ın zatına, sıfatlarına ve güzel isimlerine; özellikle lûtuf, rıza, rahmet, nimet, ilim, afv ve ihsanla ilgili sıfatlarına cemal adı verilir. Allah'ın vahdaniyetine iman edip, güzelliğine gönlünü bağlayan müminler Cennet'te Allah'ın cemalini doyasıya seyredeceklerdir.

"Yüzler vardır ki o gün ışıl ışıl parıldayacaktır. (Onlar) Rablerine bakacaklar. (O'nu göreceklerdir)" (el-Kıyame, 75/23-24) ayetleriyle, "Güzel amel edenlere daha güzel mükafat (Cennet), bir de fazlası vardır." (Yunus, 10/26) ayeti, cemalullah'ın doya doya seyredileceğine delildir.

Ayrıca cemalullah, iki ayrı şekilde ifade edilmiştir. Birincisi, isim ve sıfatların manaları olmak üzere manevîdir. Bu, Hakk'ın kendisini guhûd etmesine mahsustur. İkincisi, Çeşitleri ve bölümleri ile beraber mahlûkat alemi olan bu mutlak alemdir (el-Tehanevî, Keşşafü Istılahati'l-Fünûn, İstanbul 1984, 234-235).

Cemalullah'a kavuşma; Allah'ın emir ve yasaklarına tam anlamıyla uyarak tevhîd akidesine sarılmakla mümkündür. Allah'ın cemali; celalinden sonra gelir. Onun için mümin kullar Allah'ın muhabbetini kalplerine yerleştirmekle nefislerini kötülüklerden arındırır ve Allah sevgisi dışında kalan her şeyi kalblerinden uzaklaştırırlar. İşte o zaman cemalullah'a kavuşmaları mümkün olur. Allah cemalini, sevenlerine ihsan eder. Görüldüğü üzere cemalullah'a kavuşma; tevhidi kavramak ve Allah dışında her şeye hayır diyebilenlerin hakkıdır. Ehl-i Sünnet akidesine göre; müminler cemalullah'ı Cennet'te göreceklerdir.