BERZAH ALEMİ: Dünya ile ahiret arasındaki alem; kabir alemi. Berzah aleminde ölülerin hali, dirilerin hali gibi değildir. Dünya hayatında hem his (duygu), hem de irade (istek) ile hareket vardır. Berzah hayatında ise, hareket etmek lazım değildir, elem (acı) ve azab duymaları için yalnız hissetmeleri yetişir. (Ahmed Farûkî) 2. Tasavvufta alem-i misale verilen ad. (Bkz. alem-i Misal) Berzah alemi, alem-i ervah (ruhlar alemi) ile alem-i ecsad (madde alemi) arasında yer alır. Ayna gibidir. Diğer iki alemdeki hakîkî varlıklar ve manalar bu alemde latîf şekillerde görünürler. Çünkü iki alemdeki her hakîkate ve her manaya uygun birer şekil, heyet, görünüş bu alemde bulunur. Bu alemde kendiliğinden hiçbir hakîkat, hiçbir madde ve mana yoktur. Buradaki şekiller, heyetler, öteki alemlerden aks eden görüntülerdir. Aynada hiçbir şekil ve sûret yoktur. Aynada bir şekil görünürse, başka yerden gelen görünüştür. alem-i misal de böyledir. Berzah-ı Kübra: Kabirden kalkıp, mahşer yerinde hesabın görülüp Cennet veya Cehenneme gidilinceye kadar geçen zaman. Berzah-ı kübrada, insanların dağılmış, çürümüş, erimiş parça ve kemikleri bir araya getirilir. (Muhammed Ma'sûm) Berzah-ı Sugra: Kabre konduktan kıyamet kopup kabirden kalkıncaya kadar olan zaman. Ervah (rûhlar) ve berzah-ı sugra, fazla düşünmeye ve üzerinde inceleme yapmaya gelmez. Bu konuda zan ve tahmin ileri sürmek doğru değildir. Nasslar (ayet-i kerîme ve hadîs-i şerîfler) ile sabit olanlara (bildirilenlere) kısaca îman etmek lazımdır. On un etraflı olarak bilinmesini Allahü tealanın ilmine havale etmelidir, bırakmalıdır. (Ahmed Farûkî)
