ARAYA Lügatte "meyvesi yenmiş veya hediye edilmiş hurma ağacı" anlamına gelen araya, bir fıkıh terimi olarak, ağaçtaki taze hurmanın, kuru hurma karşılığında satışını ifade eder. Bu alışverişte, kuru hurma ölçekle, ağaçtaki hurma ise tahminen belirlenir. Zaruret sebebiyle arayaya müsaade edilmiştir. Hz. Peygamber'e bazı ihtiyaç sahipleri gelerek, taze hurmalar olgunlaştığı halde paraları olmadığı için alamadıklarını, sadece kuru hurmalarının bulunduğunu söylemişler, Hz. Peygamber de, tahmini bir ölçekle, ellerindeki kuru hurma ile taze hurma almalarına müsaade etmişlerdir (Müslim, Büyû', 61-68). Arayanın caiz olması için, meyvenin olgunlaşma belirtileri göstermesi, kuru hurmanın 5 veskten (875 kg.) az olması, satışın peşin olması ve taze hurma almak isteyen kişinin fakir olması ve kuru hurmadan başka ücret olarak verebilecek malı bulunmaması gerekir
