Anadoluda Kurulan Medeniyetler Hititler -Orta Anadolu’da kuruldular. -Merkezi Hattuşaş’tır. -Tarım ve hayvancılıkla uğraştılar. -Madencilik yaptılar.Taş oymacılığı ve seramaik işleriyle uğraştılar -Kral tarafından yönetilmiştir. Kralın eşine Tavananna adı verilirdi. Devlet yönetiminde söz sahibiydi. -Pankuş Meclisi bulunmaktaydı. Devlet işleri burada görüşülürdü. -Mısır ile yaptıkları savaştan dolayı aralarında Kadeş antlaşması imzalandı. Tarihte imzalanan ilk yazılı antlaşmadır. -Hitit kralları Anal isimli defterlere kendi dönemlerinde meydana gelen olayları tarafsız bir şekilde yazmışlardır. Bu şekilde tarih yazıcılığını başlatmışlardır. Frigler -İç Anadolu BÖlgesi’nde Ankara yakınlarında kurulmuştur. -Merkezi Gordion’dur. -Kuruldukları bölge tarıma elverişli olduğu için tarıma büyük önem verdiler. Tarımı koruyan kurallar koydular. -Saban kıran ve öküz öldürene cezalar verdiler. -Hayvancılıkla uğraştılar. Hayvan yünlerinden tapates adı verilen kilimleri dokudular. -Madencilikle uğraştılar. Lidyalılar -Ege Bölgesi’nde Gediz ve Menderes etrafında kurulmuştur. -Merkezi Sard’tır. -Tarihte parayı ilk kullanan uygarlıktır. Bu şekilde takas usulünün sona ermesini sağlamışlar. Ticaretin gelişmesine büyük katkıda bulunmuşlardır. -Ticaret hayatı Lidyalılarda önemlidir. Anadolu’dan başlayıp Mezopotamya’ya kadar uzanan Kral Yolu’nu yaptılar. -Böylelikle,Anadolu ve Mezopotamya arasında etkileşim olmasını sağladılar. Paralı asker kullanmaları yıkılmalarında etkilidir. İyonlar -Ege Bölgesi’nde kurulan bir medeniyettir. -Efes, Milet, İzmir gibi sitelerde (şehir devletleri) yaşadılar. -Deniz ticaretinde çok ilerlediler.Ticaret kolonileri kurdular. Bu şekilde çok zengin bir devlet haline geldiler. -Zengin bir devlet oldukları için bilimi ve sanatı korudular ve geliştirdiler.Edebiyata önem verdiler. -Özgür düşüncenin gelişmesini sağladılar.Avrupa’nın ve Yunan medeniyetinin temelini attılar. -Tales, Pisagor, Hipokrat önemli bilm adamlarıdır. Urartular -Van ve civarında kurulan bir medeniyettir. -Merkezi Tuşpa’dır. -Tarımla uğraştılar. Sulama kanalları, bentler ve barajlar yaptılar. -Taş oymacılığında ustadırlar. -Madencilikle uğraştılar. -Ölümden sonraki hayata inandıkları için mezarlarını oda şeklinde yaptılar.Ölülerin yanlarına günlük yaşamda kullandıkları eşyaları koydular. Mezopotamya Medeniyeti Mezopotamya,Irak, Suriye ve Güneydoğu Anadolu Bölgesinden geçen Fırat ve Dicle nehirleri arasında kalan bölgeye verilen isimdir. İki nehi arası anlmına gelir.Verimli topraklar bulunan bu bölge çok miktarda göç almıştır. Mezopotamya’da kurulan medeniyetler Sümerler -Mezopotamya’da kurulan ilk medeniyettir. -Ur,Eridu, Uruk gibi Şehir devletleri halinde yaşadılar. -İlk defa yazıyı kullandılar. (Çivi yazısı) Tarihi çağları başlattılar. Gılgamış, Yaratılış ve Tufan destanları bulunmaktadır. -Matematik, Astronomi, Tıp alanlarında dünya kültürüne katkıda bulundular. -Ziggurat adı verilen çok katlı ve aynı zamanda gözlem evi olarak kullanılan tapınakları vardır. -Ay ve Güneş tutulmasını hesapladılar. Akadlar -Merkezi Akad’tır. -İlk merkezi devleti kurdular. -İlk düzenli orduyu kurdular. Babiller -Merkezi Babil’dir. -Hammurabi’nin hazırlamış olduğu kanunlar önemlidir.Bu kurallar göre büyük suçların cezası ölümdür.Adalete önem verdiler. Asurlular -Merkezi Ninova’dır. -Ticaretle uğraştılar. Anadolu Kayseri Kültepe’ye kadar gelerek ticaret yaptılar. -Anadolu’ya yazıyı getirdiler ve Anadolu’da tarihi çağların başlamasını sağladılar. Türk Devletlerinin Kuruluş ve Yıkılış Tarihleri Büyük Türk Devletleri Büyük Hun İmparatorluğu/M.Ö. 4. asır – M.S. 48 Avrupa (Batı) Hun İmparatorluğu/374-496 Ak Hun (Eftalit) İmparatorluğu/4. asır sonları – 577 Birinci Göktrük İmpararorluğu/552-582 Doğu Göktürk İmparatorluğu/582-630 Batı Göktürk İmparatorluğu/582-630 İkinci Göktürk İmparatorluğu/681-744 Uygur İmparatorluğu/744-840 Avrupa Avar İmparatorluğu/6. asır – 805 Hazar İmparatorluğu/7. asır – 965 Karahanlılar Devleti/840-1042 Gazneliler Devleti/962-1187 Büyük Selçuklu Devleti/1038-1194 Harezmşahlar Devleti/1097-1231 Osmanlı Devleti/1299-1922 Timurlular Devleti/1370-1506 Bâbürlüler (Gürgâniyye) Devleti/1526-1858 Devletler Kuzey Hun Devleti/48-156 Güney Hun Devleti/48-216 Birinci Chao Hun Devleti/304-329 İkinci Chao Hun Devleti/328-352 Hsia Hun Devleti/407-431 Kuzey Liang Hun Devleti/401-439 Lov-lan Hun Devleti/442-460 Tabgaç Devleti/386-557 Doğu Tabgaç Devleti/534-557 Batı Tabgaç Devleti/534-557 Doğu Türkistan Uygur Devleti/911-1368 Liang Şa-t’o Türk Devleti/907-923 Tana Şa-t’o Türk Devleti/923-936 Tsin Şa-t’o Türk Devleti/937-946 Kan-çou Uygur Devleti/905-1226 Türgiş Devleti/717-766 Karluk Devleti/766-1215 Kırgız Devleti/840-1207 Sabar Devleti/5. asır – 7. asır arası Dokuz Oğuz Devleti/5. asır sonu – 6. asır sonu Otuz Oğuz Devleti/5. asır sonu – 6. asır sonu Basar-Alan Türk Devleti/1380-? Doğu Karahanlı Devleti/1042-1211 Batı Karahanlı Devleti/1042-1212 Fergana Karahanlı Devleti/1042-1212 Oğuz-Yabgu Devleti/10. asrın ilk yarısı – 1000 Suriye Selçuklu Devleti/1092-1117 Kirman Selçuklu Devleti/1092-1307 Türkiye Selçuklu Devleti/1092-1307 Irak Selçuklu Devleti/1157-1194 Eyyubîler Devleti/1171-1348 Delhi Türk Sultanlığı/1206-1413 Mısır Memlûk Devleti/1250-1517 Karakoyunlu Devleti/1380-1469 Akkoyunlu Devleti/1350-1502 Beylikler Tulûnlular/868-905 İhşidîler/935-969 İzmir Beyliği/1081-1098 Dilmaçoğulları Beyliği/1085-1192 Danişmendli Beyliği/1092-1178 Saltuklu Beyliği/1092-1202 Ahlatşahlar Beyliği/1100-1207 Artuklu Beyliği/1102-1408 İnaloğulları Beyliği/1098-1183 Mengüçlü Beyliği/1072-1277 Erbil Beyliği/1146-1232 Çobanoğulları Beyliği/1227-1309 Karamanoğulları Beyliği/1256-1483 İnançoğulları Beyliği/1261-1368 Sâhib Atâoğulları Beyliği/1275-1342 Pervâneoğulları Beyliği/1277-1322 Menteşeoğulları Beyliği/1280-1424 Candaroğulları Beyliği/1299-1462 Karesioğulları Beyliği/1297-1360 Germiyanoğulları Beyliği/1300-1423 Hamidoğulları Beyliği/1301-1423 Saruhanoğulları Beyliği/1302-1410 Aydınoğulları Beyliği/1308-1426 Tekeoğulları Beyliği/1321-1390 Eretna Beyliği/1335-1381 Dulkadıroğulları Beyliği/1339-1521 Ramazanoğulları Beyliği/1325-1608 Doburca Türk Beyliği/1354-1417 Kadı Burhaneddin Ahmed Devleti/1381-1398 Eşrefoğulları Beyliği/13. asır ortaları – 1326 Berçemeoğulları Beyliği/12. asır Yarluklular Beyliği/12. asır Atabeylikler Böriler/1117-1154 Zengîler/1127-1259 İl-Denizliler/1146-1225 Salgurlular/1147-1284 Hanlıklar Büyük Bulgarya Hanlığı/630-665 İtil (Volga) Bulgar Hanlığı/665-1391 Tuna Bulgar Hanlığı/981-864 Peçenek Hanlığı/860-1091 Uz Hanlığı/860-1068 Kuman-Kıpçak Hanlığı/9. asır – 13. asır Özbek Hanlığı/1428-1599 Kazan Hanlığı/1437-1552 Kırım Hanlığı/1440-1475 Kasım Hanlığı/1445-1552 Astrahan Hanlığı/1466-1554 Hive Hanlığı/1512-1920 Sibir Hanlığı/1556-1600 Buhara Hanlığı/1599-1785 Kaşgar-Tufan Hanlığı/15. asır başları – 1877 Hokand Hanlığı/1710-1876 Türkmenistan Hanlığı/1860-1885 Cumhuriyetler Âzebaycan Cumhuriyeti/1918-1920 Batı Trakya Türk Cumhuriyeti-I/31 Ağustos 1913 Batı Trakya Türk Cumhuriyeti-II/1915-1917 Batı Trakya Türk Cumhuriyeti-III/1920-1923 Türkiye Cumhuriyeti/1923-… Hatay Cumhuriyeti/1938-1939 Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti/1983-… Âzerbaycan Cumhuriyeti/1991-… Kazakistan Cumhuriyeti/1991-… Kırgızistan Cumhuriyeti/1991-… Tacikistan Cumhuriyeti/1991-… Özbekistan Cumhuriyeti/1991-… Türkmenistan Cumhuriyeti/1991-… ANADOLU MEDENİYETLERİ Anadolu’da kurulan uygarlıklar sırasıyla şunlardır: 1) Hititler, Frigler,Lidyalılar, İyonlar, Urartular (MÖ 2.bin-Mö.600 yılları arasında) 2) Persler (M.Ö 543-333) 3) İskender İmparatorluğu 4) Roma İmparatorluğu 5) Bizanslılar (395-1071) 6) Türkler (1071-….)
