Amel defteri ile ilgili ayetler Ayette geçen “amel defteri olarak kitap”; insanın dünyadaki her türlü hal ve hareketinin, iyi ve kötü bütün işlerinin ve sözlerinin, ahirette hesaba çekilmek üzere, sesli bir filmi andıran şekilde ilahi emirle kaydedildiği bir defterdir. Gerçek mahiyetini bilmediğimiz bu kayıt ve zabıtlar, ahirette insanın lehinde ve aleyhinde bir şahit olacak ve insan, ona göre hesaba çekilecektir. İşte bu amel defteri ayette “amel defteri kitab” olarak zikredilmektedir. Ayetlerde ifade edildiği üzere amel defteri; Yüce Allah’ın emriyle kiramen katibîn, hafaza, rakîb/gözcü ve atîd isimleriyle anılan meleklerin yazdığı, insanın hak-batıl, doğru-yalan, iyi-kötü, bütün inançlarını, düşüncelerini, sözlerini ve eylemlerini içermektedir.Amel defterleri cennetliklere sağdan, cehennemliklere ise soldan veya arkadan verilecektir. Defterleri sağdan verilenler, Kur’an’da “ashabu’l-yemîn”; soldan veya arkadan verilenler ise “ashabu’ş-şimal” olarak zikredilir. Vakıa suresinde (56/7-10) beyan edildiği üzere, Kıyamet kopunca insanlar üç kısım olacaklardır: Ashab-ı Meymene; amel defterleri sağından verilenler, Ashab-ı Meş’eme; amel defterleri solundan veya arkasından verilenler ve Sabıkûn; îman ve itaatte öne geçenler. Ashab-ı Meymene; Beled sûresinde (90/13 vd) köle azat eden; yetimi, yoksulu ve aç insanı doyuran; iman edip sabrı ve merhameti birbirine tavsiye eden kimseler olarak tanıtılmıştır. Kitapları sağdan verilenlerden her biri, büyük sevinç yaşayacak ve herkese kitabını göstermek isteyecektir: “…İşte o vakit kitabı (amel defteri sağ eline verilmiş olan kimse der ki: ‘Gelin kitabımı okuyun. Çünkü ben hesabıma ulaşacağımı (hesaba çekileceğime) inanmıştım. Artık o hoşnut bir hayatta, yüksek bir cennettedir.” (Hakka, 69/19-22) Cehennem ehli ve kitabı sol tarafından verilmiş olan kimse ise elindeki amel defterinde, dünyada işlediği her günahın, her kötülüğün yazıldığını görüp hayret edecek ve son derece pişman olacaktır: “Kitabı kendisine sol tarafından verilen ise şöyle der: “Keşke kitabım bana verilmeseydi. Hesabımın ne olduğunu da bilmeseydim. Keşke ölüm her şeyi bitirseydi.” (Hakka, 69/25-27). Defterin sağdan verilmesi bir müjde, soldan veya arkadan verilmesi ise bir korku ve azap işaretidir. Casiye suresinde (45/28-29) sadece fertlerin değil, millet ve toplumların da “kitap” diye anılan amel defterlerinin bulunduğu ve hesap gününde her milletin kendi kitabını okumaya, kendi kitabını görmeye çağırılacağı belirtilir. İsra suresinde (17/13-14) insanın dünyada yaptıklarının, kıyamet günü açılmış bir kitapta kendisine gösterileceği ve her fertten kendi kitabını okumasının isteneceği açık bir şekilde bildirildiğinden her Müslüman, kıyamet günü amel defterinin verileceğine inanmak zorundadır.İnsanların dünyada nelere inandıkları, neleri konuştukları ve neleri yaptıklarının kaydedildiği ve ahirette kendilerine takdim edileceği bildirilen kitap Kur’an’da “amel defteri” ismiyle geçmez. Ancak bu anlamda olmak üzere kitap ve suhuf isimleri kullanılır. Amel defteri ile ilgili ayetler’de, dünya hayatında devamlı olarak insanla beraber bulunan ve onun yaptıklarını kaydeden meleklerin varlığı haber verilir: “…Halbuki üzerinizde gözetleyici şerefli yazıcı melekler vardır… Her ne yaparsanız bilirler.”(İnfitar, 82/10-12), “O, (insan) her ne söz söylerse muhakkak (onu kaydeden) yanında hazır bir gözcü vardır.” (Kaf, 50/18) İlgili ayetlerin bildirdiğine göre, ahirette her insana kendi amel defteri verilecek ve insan yaptıklarını orada bizzat görüp okuyacaktır. Amel defterleri sağ tarafından verilen kimseler Cennetlik olup onların hesabı ya çok basit geçecek veya hiç hesaba çekilmeyeceklerdir. Kuranı Kerimde Amel defteri ile ilgili ayetler; Amel defteri solundan verilen insan, kendi amel defterinde hayatının bütün teferruatını ve büyük küçük işlediği bütün günahları görünce hayret edecek ve şöyle diyecek: “Eyvah bize, bu (amel) defterine ne olmuş, küçük büyük hiçbir şey bırakmayıp hepsini toplamış…” (Kehf, 18/49) Amel defteri sağından verilen kimsenin de hiçbir ameli zayi olmaz, karşılığı ne ise verilir. Nitekim Yüce Allah şöyle buyurmaktadır: “İman edip salih amel işleyenlerin amelleri zayi’ olmaz. Biz onu yazmaktayız.”(Enbiya, 21/94)
