A'MA nedir? islamda a'ma kavramı

Sözlükte "iki gözü görmeyen kimse" anlamına gelen a'ma kelimesi, mecazi olarak "cahil, düşüncesiz, basiretsiz, idraksiz" anlamlarında da kullanılmaktadır. Bu kelime Kur'an'da çoğu manevi, bir kısmı da maddi körlük anlamında on üç defa tekil, on defa da çoğul şeklinde geçer. Hepsi de "basiretsizlik, kalp gözünün körlüğü, manevi körlük, gerçeklere ilgisiz kalma, inatçılık, sapıklık, Allah'ın hidayet ve rahmetinden mahrum kalma" gibi anlamlarda olmak üzere iki defa masdar şeklinde (Fussilet, 41/17, 44), sekiz defa da çekimli fiil kalıplarında kullanılmıştır. Ayrıca körlerin -genel olarak sakatların- hukukuna dikkat çekmek üzere Abese sûresinde Abdullah ibn Ümmü Mektûm'dan adı verilmeksizin "a'ma" diye söz edilir. Ancak Kur'an'a göre asıl kör, görme kabiliyetini yitiren değil, basiretsiz (kalp gözü kör olan) ve gerçeği anlamak istemeyenlerdir (Hac, 22/46). Kur'an'da ayrıca toplumun da şuursuz, basiretsiz, bilgisiz ve yolunu şaşırmış hale gelebileceğine işaret edilerek a'malığın ferdi olduğu kadar sosyal bir hastalık olduğu da vurgulanmaktadır (A'raf, 7/64). (M.C.)