Hangi hallerde dua yapılır ve yapılmaz İslam alimlerinin tümü, abdestsiz, cünüp, hayız veya nifas (lohusa) halinde olan kimselerin Allah Teala'yı zikredip dua edebileceklerine cevaz vermişlerdir. Bu hallerde, "Sübhanallah, lâ ilâhe illallah, elhamdülillâh, Allahüekber" gibi tesbihler ve dualar getirilebileceği gibi Resulullah'a salavat da getirilebilir. Fakat cünüp, hayız ve lohusa durumunda olan kimsenin Kur'an-ı Kerim okuması haramdır. Az veya çok olması farketmez; hatta bir ayetin birkısmını bile okuyamaz. Fakat bu kimseler, telaffuz etmeden, yani dil ile söylemeden Kur'an-ı Kerim lafızlarını kalplerinden geçirebilirler, dokunmamak kaydıyla Kur'an'a bakabilir ve yine baktıkları lafızları kalplerinden geçirebilirler. Alimler, bir musibetle karşı karşıya kalındığında, cünüp ve hayızlı olan kimselerin, Kur'an-ı Kerim'i kastetmeksizin, اِنَّا لِلّٰهِ وَاِنَّٓا اِلَيْهِ رَاجِعُونَۜ "Biz Allah'ın kullarıyız ve biz O'na döneceğiz" (Bakara 2/156) vasıtaya binerken, سُبْحَانَ الَّذ۪ي سَخَّرَ لَنَا هٰذَا وَمَا كُنَّا لَهُ مُقْرِن۪ينَۙ "Bunları bizim hizmetimize veren Allah'ı tenzih ve tesbih ederiz. Yoksa bizim bunlara gücümüz yetmezdi" (Zuhruf 43/13) dua ederken, رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ ﴿٢٠١﴾ "Ey Rabbimiz! bize dünyada da iyilik ver, ahirette de iyilik ver. Bizi cehennem azabından koru!" (Bakara 2/201) ayetlerini okumaya cevaz vermişlerdir. Hayız ve cünüp halinde olan kimselerin, Kur'an-ı Kerim'den bir ayet okuma gibi kasıtları olmaksızın, "Bismillahirrahmanirrahim ve elhamdülillah" diyebilirler. Ancak Kur'an-ı Kerim'den okuyormuş gibi hareket ederek okurlarsa günahlar olurlar. Allah Teala'nın ve Resulullah'ın (sallallahu aleyhi vesellem) istisna ettiği bazı durumlar hariç her halde zikretmek sevilen bir durumdur. Büyük ya da küçük tuvaletini giderirken zikir yapmak mekruhtur. Cinsel birleşme esnasında zikretmek mekruhtur (öncesinde yapılmalı). İmam hutbede hutbe okurken, hutbeyi işiten kimsenin hutbeyi dinlemeyip zikirle meşgul olması mekruhtur. Hamam, tuvalet, mezbelelik gibi nahoş olan, zikrin mana ve halikatiyle uyuşmayan yerlerde zikir çekmek mekruhtur.
